Sự Thật Sau Ánh Hào Quang: Jujutsu Kaisen Và Làn Sóng Chỉ Trích MAPPA Vì Bóc Lột Nhân Lực

Anime Jujutsu Kaisen đang gặt hái thành công vang dội trên toàn cầu nhờ hình ảnh đẹp và cốt truyện lôi cuốn. Thế nhưng, ít ai ngờ rằng đằng sau sự tỏa sáng ấy là những câu chuyện buồn về môi trường làm việc quá tải, lương thấp và sức ép đè nặng lên đội ngũ animator tại studio MAPPA – cái tên đang bị chỉ trích vì bóc lột nhân lực trong ngành công nghiệp anime Nhật Bản.

Jujutsu Kaisen thành công rực rỡ, nhưng đằng sau ánh hào quang đó là những nỗi lo về điều kiện làm việc vô cùng khắc nghiệt tại studio MAPPA.

Jujutsu Kaisen – Đỉnh cao của anime hiện đại

Với độ phủ sóng toàn cầu và lượng fan hâm mộ khổng lồ, Jujutsu Kaisen hiện đang là một trong những tựa anime ăn khách nhất trên các nền tảng trực tuyến lẫn phòng vé. Từ kỹ xảo mãn nhãn đến cốt truyện lôi cuốn, series này đã góp phần đưa tên tuổi Studio MAPPA lên một tầm cao mới trong ngành công nghiệp hoạt hình Nhật Bản.

Tuy nhiên, sau ánh hào quang là một sự thật phũ phàng đang dần được phơi bày: môi trường làm việc khắc nghiệt, bóc lột nhân lực tại chính nơi sản sinh ra những bom tấn này.

MAPPA – “Cỗ máy sản xuất anime” vận hành bằng máu và nước mắt?

Trong buổi phỏng vấn độc quyền với Anime News Network, một animator giấu tên với biệt danh Genga-chan, thành viên của tổ chức phi lợi nhuận Animator Supporters, đã thẳng thắn chia sẻ về mặt tối trong hệ thống sản xuất anime hiện nay:

“Làm nghề này rất khó khăn, nên nhiều người chọn cách im lặng, không nói ra.”

Thậm chí, người sáng lập tổ chức này – ông Jun Sugawara – còn tiết lộ một “luật ngầm” trong giới: “Đừng bao giờ nói về MAPPA.”

Sở dĩ có điều này là vì studio MAPPA bị tố đã liên tục thuê animator tự do với mức thù lao cực thấp, chỉ khoảng 200 yên/bản vẽ – tương đương 40.000 đồng. Dù có làm cật lực 300 bản vẽ mỗi tháng, một animator cũng chỉ kiếm được khoảng 60.000 yên (~10 triệu đồng) – một mức thu nhập không đủ sống tại Tokyo, nơi có chi phí sinh hoạt thuộc hàng đắt đỏ nhất thế giới.

"Jujutsu Kaisen" đang là cái tên vàng trên thị trường anime toàn cầu.

Tỷ lệ bỏ nghề lên tới 90% – hồi chuông báo động cho ngành anime Nhật Bản

Thực trạng này khiến ngành sản xuất anime đứng trước một cuộc khủng hoảng trầm trọng về nhân lực. Theo thống kê từ các tổ chức hỗ trợ, cứ 10 người mới vào nghề thì có tới 9 người bỏ cuộc chỉ sau 3 năm vì không chịu nổi áp lực và thu nhập quá thấp.

“Mặt trái cay đắng là: môi trường khắc nghiệt đôi khi lại tạo ra tác phẩm xuất sắc. Nhưng đó là nghịch lý không thể kéo dài mãi – người ta sẽ bỏ đi.” – ông Sugawara nói.

Studio MAPPA, nơi đứng sau loạt series đình đám gần đây đã trở thành tâm điểm tranh cãi vì điều kiện làm việc bị tố là "ác mộng".

Nỗ lực cải thiện: từ nhà trọ giá rẻ đến đào tạo chuyên sâu

Để giải quyết vấn đề này, Animator Supporters đã xây dựng một hệ thống hỗ trợ thiết thực như:

• Ký túc xá giá rẻ dành cho các animator trẻ mới vào nghề.
• Kết nối các animator trẻ với những bậc thầy trong ngành như Nishii Terumi – người từng tham gia sản xuất Jujutsu Kaisen 0.
• Cung cấp các chương trình đào tạo kỹ năng và định hướng nghề nghiệp dài hạn.

MAPPA lên tiếng: "Đừng cường điệu hóa"

Đáng chú ý, trong một tuyên bố vào tháng 2/2025, ông Hiroya Hasegawa – Phó Chủ tịch MAPPA – đã thừa nhận công ty gặp thách thức về khối lượng công việc, nhưng đồng thời kêu gọi:

“Không nên quá cường điệu rằng làm anime là khổ cực. Ngành này cần sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.”

Tuy nhiên, những lời nói này vẫn chưa đủ để dập tắt làn sóng chỉ trích khi các animator tiếp tục rơi vào tình trạng làm việc kiệt sức mà không được ghi nhận đúng mức.

Cơ chế vận hành của các studio lớn hiện nay bị đánh giá là phi nhân đạo.

Khép lại: Vinh quang không thể đánh đổi bằng tổn thương

Jujutsu Kaisen, Attack on Titan, Chainsaw Man – những “con gà đẻ trứng vàng” của MAPPA vẫn đang gặt hái thành công rực rỡ. Nhưng nếu không cải thiện điều kiện lao động, ngành công nghiệp anime có thể phải trả giá bằng chính những con người đã góp phần làm nên thành công ấy.

Việc tạo ra môi trường làm việc bền vững, nhân văn hơn không chỉ là trách nhiệm của MAPPA, mà còn là bài toán chung dành cho toàn ngành anime Nhật Bản.

Xem thêm: Toei Animation lên tiếng về kế hoạch sử dụng AI làm Anime: Phủ nhận hiện tại, nhưng không loại trừ tương lai
Xem thêm: Crunchyroll Anime Awards 2025 xác lập kỷ lục mới với hơn 51 triệu lượt bình chọn toàn cầu