Bóng đen kiểm duyệt mang tên SB20: Nguy cơ đè nặng lên tương lai của anime và manga tại Mỹ

Ngày 1/9/2025, tiểu bang Texas chính thức thi hành Dự luật SB20 – đạo luật gây tranh cãi mạnh mẽ khi có khả năng tác động nghiêm trọng đến cộng đồng yêu thích anime và manga tại Mỹ. Dù được giới thiệu nhằm “bảo vệ trẻ em khỏi nội dung nhạy cảm”, nhưng với cách diễn giải mơ hồ, SB20 đang bị cho là mối đe dọa đến quyền tự do sáng tạo và biểu đạt nghệ thuật, đặc biệt đối với các tác phẩm đến từ Nhật Bản.

Dự luật SB20 tại Texas đang làm dấy lên làn sóng lo ngại trong cộng đồng anime và manga vì những quy định kiểm duyệt quá mức.

1. Luật SB20 chính thức có hiệu lực: Mối đe dọa không thể xem nhẹ

Vào ngày 1/9/2025, tiểu bang Texas (Hoa Kỳ) đã chính thức thực thi Dự luật SB20 – một đạo luật gây tranh cãi gay gắt trong cộng đồng văn hóa đại chúng, đặc biệt là với người hâm mộ anime và manga. Mặc dù được giới thiệu là nhằm "bảo vệ trẻ em khỏi nội dung khiêu dâm", nhưng điều khoản trong luật lại cực kỳ mơ hồ, dễ dẫn đến hiểu nhầm và lạm dụng.

Luật cho phép các cơ quan chức năng coi bất kỳ hình ảnh nào có vẻ như trẻ vị thành niên là vi phạm, dù đó chỉ là hình ảnh vẽ tay, nhân vật hoạt hình, hoặc hình ảnh ảo không có thật. Chính vì vậy, hàng loạt tác phẩm manga/anime – vốn thường xây dựng hình ảnh nhân vật có ngoại hình trẻ trung – đang đứng trước nguy cơ bị gán nhãn phản cảm, thậm chí bị hình sự hóa.

2. Hậu quả không chỉ dừng ở kiểm duyệt: Làm tê liệt sáng tạo và triệt tiêu văn hóa

Giáo sư Kirsten Cather từ Đại học Texas cảnh báo: “Anime thường sử dụng thiết kế nhân vật nhỏ tuổi như một phong cách nghệ thuật. Nhưng với SB20, mọi thứ đều có thể bị hiểu nhầm.”

Theo báo cáo từ Screen Rant, một ví dụ cụ thể được đưa ra là: nếu người dùng tải một chương truyện My Hero Academia có cảnh gợi cảm liên quan đến học sinh, họ có thể đối mặt với án tù từ 180 ngày đến 2 năm, kèm mức phạt 10.000 USD.

Không chỉ các tác phẩm mới, mà hàng loạt manga/anime kinh điển như Naruto, Dragon Ball, Sailor Moon,... cũng có thể bị cuốn vào vòng kiểm duyệt. Đây không còn là vấn đề của một cộng đồng nhỏ, mà là bài toán nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận và văn hóa toàn cầu.

3. Cộng đồng fan phẫn nộ: "Kiểm duyệt trá hình" dưới danh nghĩa đạo đức

Trên mạng xã hội, đặc biệt là Reddit và X (Twitter), làn sóng phản đối SB20 đang lan rộng. Một chủ cửa hàng manga ở Mansfield thẳng thắn nói:

“SB20 không khác gì một đạo luật mang tư tưởng Thanh giáo cực đoan, không phù hợp với xã hội hiện đại.”

Nhiều người dùng còn đặt câu hỏi: “Liệu cảnh đồng giới trong anime có thể bị hiểu nhầm là khiêu dâm không?”, hay “Việc sở hữu một hình ảnh nghệ thuật giờ đây cũng có thể trở thành hành vi phạm pháp?”

Đây là dấu hiệu rõ ràng về nguy cơ lạm quyền, khi pháp luật được thiết kế một cách thiếu rõ ràng, để rồi tùy tiện diễn giải và áp dụng.

4. SB20 và hiệu ứng domino: Nguy cơ lan rộng khắp thế giới

Không chỉ ở Texas, SB20 còn là tiền đề cho các biện pháp kiểm duyệt hà khắc hơn tại các quốc gia khác. Tại Úc, chính phủ đang thử nghiệm việc quét khuôn mặt và hành vi online để kiểm tra độ tuổi người dùng. Các tổ chức cực đoan như Collective Shout thậm chí còn công khai ủng hộ các biện pháp mơ hồ này.

Nếu xu hướng này lan rộng, ngành công nghiệp truyện tranh, anime – một phần bản sắc văn hóa Nhật Bản và toàn cầu – sẽ bị bóp nghẹt.

5. Tự do sáng tạo cần được bảo vệ, không bị bóp nghẹt

SB20 không đơn thuần là một đạo luật. Nó là hồi chuông cảnh tỉnh cho cộng đồng toàn cầu, về ranh giới mong manh giữa bảo vệ đạo đức và đàn áp nghệ thuật.

Nếu không hành động, chúng ta có thể mất đi một phần di sản văn hóa đặc sắc và độc đáo của thế giới hiện đại. Tự do sáng tạo không thể tồn tại trong nỗi sợ bị kiểm duyệt.

Xem thêm: Toei animation lên tiếng về nghi vấn “Thiên vị Zoro, ghẻ lạnh Sanji”: Chuyện nội bộ và góc nhìn từ người trong cuộc
Xem thêm: Netflix xác nhận quá trình quay live-action "One Piece" mùa 3 sẽ khởi đầu vào cuối năm 2025