Burned Out by the Pixel: Văn Hóa Crunch Đang Phá Vỡ Các Studio Game và Hoạt Hình

Crunch culture đang đẩy các studio game và hoạt hình vào vòng xoáy làm việc quá sức, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng sản phẩm. Các nỗ lực cải cách vẫn còn chậm và hạn chế, nhưng áp lực từ nhân viên và khán giả đang dần buộc ngành thay đổi.

Trong ngành công nghiệp game và hoạt hình toàn cầu, “crunch” không chỉ là một thuật ngữ mà là thực tế đầy áp lực mà nhiều nhà phát triển và họa sĩ phải trải qua, khi họ thường làm việc 60–100 giờ mỗi tuần trong những giai đoạn dự án tiến gần ngày phát hành, kéo dài hàng tháng. Nhiều studio hứa hẹn rằng mỗi đợt làm thêm là “chặng cuối cùng”, nhưng nghiên cứu và hàng trăm lời khai cho thấy chu kỳ này chưa bao giờ kết thúc, với việc làm quá giờ thường được biện minh là “đam mê” nhằm hoàn thành các dự án tham vọng hoặc do hạn chế ngân sách.

Hậu Quả Trên Sức Khỏe Và Cuộc Sống

Những câu chuyện từ nội bộ ngành công nghiệp cho thấy những tác động nghiêm trọng: lỡ những cột mốc quan trọng trong đời, các mối quan hệ bị phá vỡ, và vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như mệt mỏi kéo dài, lo âu, thậm chí nhập viện. Một số trường hợp ghi nhận nhân viên bị mất ngủ triền miên, làm việc trong tình trạng bệnh tật hoặc bị sỉ nhục công khai chỉ để giữ dự án.

Áp lực làm thêm thường không được trả công, đặc biệt với nhân viên lương cố định. Với các freelancer hoặc hợp đồng, từ chối crunch có thể dẫn đến mất cơ hội việc làm hoặc bị “cấm cửa” trong ngành. Nhiều nghiên cứu cho thấy làm việc quá sức hiếm khi giúp sản phẩm tốt hơn, mà còn tạo ra lỗi và cạn kiệt sáng tạo, đe dọa sự phát triển bền vững. Các dự án như “Cyberpunk 2077” hay “E.T. the Extra-Terrestrial” minh chứng cho việc crunch có thể phản tác dụng, làm giảm uy tín studio và gây thất vọng cho người chơi.

Cyperpunk 2077 là minh chứng cho việc crunch phản tác dụng

Tiếng Nói Của Người Trong Ngành

Các nhà phát triển và họa sĩ mô tả crunch như một “cuộc hành quân chết người” với những đêm mất ngủ nối tiếp căng thẳng và cảm giác tội lỗi. Một cựu họa sĩ AAA kể lại đồng nghiệp bị đau tim trong thời gian crunch, trong khi nhiều người khác phải làm việc khi ốm hoặc bỏ qua nghỉ ngơi vì lo lắng về công việc.

Hậu quả tinh thần cũng nặng nề: kiệt sức, lo âu, trầm cảm trở nên phổ biến đến mức Hiệp hội Phát triển Game Quốc tế báo cáo gần một nửa nhân viên từng trải qua burnout, và chỉ một phần nhỏ được đền bù công bằng. Nhiều studio lợi dụng đam mê của nhân viên, xem crunch như một “lễ thử thách” để sản xuất nội dung đột phá. Sau những đợt làm việc cực nhọc, nhân viên thường đối mặt với sa thải, dù đã hy sinh sức khỏe cho thành công của dự án.

Áp lực còn đến từ người chơi với yêu cầu ra mắt sản phẩm hoàn hảo, sửa lỗi ngay lập tức và cập nhật liên tục, khiến ban quản lý càng áp đặt các hạn chót khắt khe, làm giảm tinh thần và tăng tỷ lệ nghỉ việc.

Crunch có thể gây hại đến sức khỏe và tinh thần

Hệ Quả Dài Hạn Và Nhu Cầu Thay Đổi

Crunch kéo dài gây ra hậu quả lâu dài: tỷ lệ nghỉ việc cao, mất kiến thức chuyên môn và “chảy máu chất xám” khi các nhân viên kinh nghiệm rời ngành. Các nghiên cứu cho thấy các nhóm làm việc quá giờ thường kém hiệu quả hơn, mắc lỗi nhiều hơn và cần nghỉ ốm nhiều hơn.

Một số studio đã bắt đầu chịu áp lực từ nhân viên và khán giả ủng hộ, với các phong trào vận động thành lập công đoàn, gây áp lực lên cổ đông và yêu cầu thay đổi. Một số studio nhỏ quảng bá môi trường làm việc không crunch như một lợi thế tuyển dụng, nhưng đây vẫn là ngoại lệ.

Để thực sự thay đổi, ngành cần không chỉ cải cách chính sách mà còn thay đổi văn hóa, loại bỏ quan niệm “chịu đựng là cần thiết cho nghệ thuật”. Cho đến khi đó, các nhân viên vẫn tiếp tục kêu gọi giờ làm hợp lý, sự công nhận xứng đáng và một môi trường sáng tạo an toàn.

 

 

Xem thêm: One Piece chính thức tạm ngừng phát sóng dài hạn: Fan lo lắng, nhưng chất lượng có thể được nâng cấp

Xem thêm: Những bộ anime hay nhất dành cho trẻ em