Lịch sử ra đời và phát triển Á vận hội ASIAD

Đại hội thể thao châu Á/Á vận hội/ASIAD/Asian Games là sự kiện thể thao lớn nhất châu Á được tổ chức 4 năm 1 lần, quy tụ những đoàn thể thao từ khắp châu Á về tham dự ở nhiều bộ môn thể thao khác nhau. Đây là sự kiện thể thao có quy mô chỉ đứng sau Olympic/Thế vận hội về số lượng môn thể thao thi đấu. Giải ASIAD được hội đồng Olympic châu Á (OCA) tổ chức dưới sự giám sát của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC).

ASIAD tiền thân là một giải thể thao quy mô nhỏ lấy tên Giải vô địch các quốc gia Viễn Đông được tổ chức vào năm 1913 tại thủ đô Manila, Philippines nhăm nhấn mạnh tình đoàn kết thống nhất và tinh thần hợp tác của 3 quốc gia Trung Hoa Dân Quốc, Nhật Bổn và Phi Luật Tân. Kể từ kỳ thi đấu thứ 2 thì số lượng các nước tham dự dần tăng lên cho đến năm 1938 do Trung Hoa Dân Quốc bị Nhật Bổn xâm lược nên giải bị hủy bỏ, phải đến hết Đệ Nhị Thế Chiến thì giải mới được tổ chức lại. Trong thời gian diễn ra Thế vận hội lần thứ 14 tại London, Anh, ông Guru Dutt Sondhi, đại diện IOC Ấn Độ đã đề xuất với trưởng đoàn thể thao các nước châu Á tham dự giải về ý tưởng tổ chức một đại hội thể thao cho các nước châu Á.

Từ đó thỏa thuận thành Liên đoàn điền kinh châu Á ra đời. Tháng Hai năm 1949, Liên đoàn đại hội thể thao châu Á (AFG) thành lập và thống nhất rằng Á vận hội sẽ được tổ chức 4 năm 1 lần tại các quốc gia khác nhau.

Kì ASIAD đầu tiên được tổ chức tại Thủ đô New Delhi, Ấn Độ từ ngày 4-12.3.1951. Trước đó, sự kiện này dự định sẽ diễn ra vào năm 1950 nhưng phải hoãn lại do việc chuẩn bị chậm trễ. Kỳ ASIAD này có 489 vận động viên đến từ 11 quốc gia gồm Afghanistan, Ấn Độ, Indonesia, Iran, Miến Điện, Nepal, Nhật Bản, Philippines, Singapore, Sri Lanka và Thái Lan tham gia tranh tài tại các môn như điền kinh, bóng đá, bóng rổ, bơi lội, cử tạ và đua xe đạp.

Thành tích của đoàn thể thao Việt Nam tại các kỳ ASIAD.

Từ đó đến nay, ASIAD liên tục được mở rộng về số quốc gia, vận động viên và bộ môn thi đấu. ASIAD 2018 là lần thứ 18 giải đấu được diễn ra. Ở đại hội chuẩn bị khởi tranh trên đất Indonesia, có 462 nội dung thi đấu trong 40 phân môn như chương trình lớn thứ hai trong lịch sử đại hội thể thao châu Á. Các phân môn bổ sung được giới thiệu tại Thế vận hội Mùa hè 2020 cũng được bổ sung, bao gồm bóng rổ 3x3 và BMX tự do.

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong lịch sử đại hội thể thao châu Á, eSports sẽ được tranh tài như một môn thể thao trình diễn trong đại hội. 

Đoàn thể thao Việt Nam bắt đầu tham dự Đại hội thể thao châu Á từ năm 1958 (tại Tokyo, Nhật Bản). Từ đó đến nay, chúng ta vắng mặt ở 4 kỳ đại hội vào các năm 1962, 1974, 1978 và 1986.

Trong số các lần tham dự ASIAD, năm 2002 (tại Busan, Hàn Quoosc0, đoàn thể thao Việt Nam có thành tích tốt nhất với 4 HCV, 7 HCB, 7 HCĐ.

Các môn thi đấu tại ASIAD 2018

Lịch sử các kỳ ASIAD qua infographic.

Jelly Donuts

Nguồn: Dân Việt và VNExpress