Io Capitano (tạm dịch: Tôi Là Thuyền Trưởng) của đạo diễn người Ý Matteo Garrone mang đến một câu chuyện đầy khốc liệt về hành trình của những thiếu niên Senegal trên con đường tìm kiếm giấc mơ từ Tây Phi đến châu u. Với sự góp mặt của những gương mặt mới và các diễn viên không chuyên, bộ phim đã tạo ra một góc nhìn chân thực về cuộc di cư đầy hiểm nguy, gian nan và phản ánh phần nào về chế độ nô lệ trên thế giới.
Đôi nét về phim Io Capitano
Là tác phẩm mới nhất của nhà làm phim Matteo Garrone, Io Capitano đã giành giải Sư Tử Bạc cho Đạo diễn xuất sắc tại Liên hoan phim Venice. Phim kể về cuộc hành trình của hai thiếu niên từ Dakar, Senegal đến nước Ý với mong ước đổi đời. Seydou Sarr, diễn viên mới nổi trong vai chính Seydou, đã xuất sắc giành giải Nam diễn viên trẻ xuất sắc tại Liên hoan phim Venice năm 2023 nhờ màn trình diễn ấn tượng trong phim.
Io Capitano - Câu chuyện về hy vọng của con người
Seydou và Moussa đại diện cho những người trẻ đầy khát vọng ở Senegal – họ muốn vươn lên từ nghèo khó và mơ ước một cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhưng hành trình này cũng bộc lộ sự ngây ngô của họ, khi thiếu nhận thức về thế giới thực, dễ dàng trở thành "hàng hóa" trong tay những kẻ buôn người.
Bộ phim bắt đầu tại quê hương Senegal của hai anh em họ, Seydou và Moussa (lần lượt do Seydou Sarr và Moustapha Fall thủ vai). Ở tuổi 16, hai cậu thiếu niên nuôi giấc mơ rời quê hương để đến châu Âu, mong kiếm được tiền và hỗ trợ gia đình nhờ tài năng âm nhạc của mình.
Bỏ ngoài tai những cảnh báo từ mẹ của Seydou và những người xung quanh về độ nguy hiểm của hành trình, họ quyết định ra đi với số tiền tích góp được từ công việc xây dựng. Tuy nhiên, ngay từ những bước đầu tiên, họ đã phải đối mặt với một thực tế tàn nhẫn khi bị lừa đảo, tống tiền và trở thành con mồi của những kẻ buôn người.
Ngay khi đặt chân đến Niger, cả hai đã bị ép mua hộ chiếu giả để vào quốc gia này, và sau đó bị phát hiện, buộc phải hối lộ để tiếp tục cuộc hành trình. Từ đây, họ bước vào những tình huống khốc liệt hơn khi phải băng qua sa mạc Sahara trên một chiếc xe tải cùng nhiều người di cư khác. Trên hành trình này, những người không thể bám trụ trên xe đều bị bỏ rơi giữa sa mạc. Đây là lúc Seydou thấm thía những lời cảnh báo từ mẹ cậu. Cuối cùng, Seydou và nhiều người khác bị bỏ lại giữa sa mạc, buộc phải đi bộ trên cát nóng bỏng để sống sót.
Tại Libya, Seydou và Moussa bị tách khỏi nhau. Moussa bị đưa vào một trại giam chính thức, còn Seydou bị giam giữ bởi một băng đảng buôn người. Cả hai đều trải qua những ngày tháng địa ngục nơi tra tấn, buôn bán nô lệ và đòi tiền chuộc trở thành chuyện thường nhật. Garrone đã khắc họa sự tương đồng đáng sợ giữa hai loại nhà tù: chính thức và không chính thức, nơi những người di cư chỉ biết cam chịu số phận trong cảnh tù đày.
Điều tàn nhẫn nhất là khi Seydou, một thiếu niên không có kinh nghiệm, bị ép làm "thuyền trưởng" của con thuyền vượt biển Địa Trung Hải. Những kẻ buôn người đã thu hết số tiền ít ỏi của những người di cư và giả vờ dạy cậu cách điều khiển thuyền và sử dụng GPS, khiến mọi người phải đặt niềm tin vào một cậu bé thiếu kinh nghiệm. Đây là chi tiết thể hiện sự thật tàn nhẫn, vô định của cuộc di cư, nơi tính mạng của hàng chục người bị đùa cợt bởi những kẻ biết chắc rằng cái chết có thể là kết cục cho tất cả.
Sự thật tàn nhẫn và tia sáng cuối đường hầm
Ở cảnh cuối, giữa biển cả vô tận, một chút hy vọng le lói khi Seydou và một số người khác sống sót và nhìn thấy bờ biển Ý – "miền đất hứa" mà họ đã mơ ước. Dù không biết điều gì chờ đợi phía trước, Seydou đã hét lớn: "Tôi là thuyền trưởng!" - thể hiện một khoảnh khắc của sự kiên cường và niềm hy vọng còn sót lại của chính cậu và tất cả mọi người.
Bộ phim khép lại với sự bi tráng và những thông điệp mạnh mẽ về tình nhân loại và sự cảm thông đối với những người di cư, những con người nhỏ bé bị cuốn vào vòng xoáy quyền lực mà không thể kiểm soát số phận của chính mình.
Thông điệp qua ống kính nghệ thuật của đạo diễn
Diễn xuất của Seydou Sarr và Moustapha Fall mang lại cảm xúc sâu sắc và chân thực. Cả hai đã truyền tải một cách xuất sắc những cung bậc cảm xúc từ hy vọng, sợ hãi, đau đớn cho đến niềm tin vào sự sống còn. Phim cũng làm nổi bật tính nhân văn và sự đoàn kết của những người di cư, cho dù họ phải đối mặt với những thử thách khắc nghiệt nhất.
Trong phần lớn các cảnh phim, khán giả sẽ được trải nghiệm qua tài năng của đạo diễn Garrone với những góc quay cận cảnh từng khuôn mặt xen kẽ với cảnh quay toàn cảnh góc rộng, truyền tải cảm giác của những con người nhỏ bé, dễ tổn thương giữa không gian rộng lớn và nguy hiểm xung quanh. Khi một người di cư rơi khỏi xe tải, xe vẫn tiếp tục lăn bánh như không có gì xảy ra. Nỗi kinh hoàng tràn ngập trên khuôn mặt sửng sốt của những cậu bé hoàn toàn ám ảnh và để lại ấn tượng mạnh cho người xem.
“Io Capitano” có thể thực sự kén khán giả khi đưa cái nhìn quá chân thực về thế giới của Libya - nơi mà con người liên tục bị lừa lọc, tra tấn và mua bán. Tuy nhiên, câu chuyện mà Garrone muốn truyền tải vẫn tập trung vào những con người bị cuốn vào vòng xoáy địa ngục này, nhưng bằng cách nào đó vẫn giúp bạn tránh xa nỗi tuyệt vọng và đồng cảm với những nhân vật phức tạp, trong sáng và đầy hy vọng của ông.
Nhìn chung, Io Capitano không chỉ là câu chuyện về sự thật của những cuộc di cư bất hợp pháp, mà còn là lời nhắc nhở về sức mạnh của hy vọng và lòng kiên cường. Hành trình đến giấc mơ châu Âu không chỉ là một minh chứng cho sự bền bỉ của con người, mà còn là sự tố cáo sâu sắc về nạn buôn người và bất công xã hội.