Ngành anime Nhật Bản lập kỷ lục doanh thu 2024 nhưng hơn 60% studio vẫn… thua lỗ

Dù lập kỷ lục doanh thu trong năm 2024, ngành công nghiệp anime Nhật Bản lại đối mặt với một nghịch lý đau đầu: hơn 60% studio sản xuất anime rơi vào cảnh thua lỗ hoặc sụt giảm lợi nhuận. Bức tranh “vừa bội thu vừa khốn đốn” đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự mất cân bằng giữa tốc độ phát triển và khả năng vận hành bền vững của ngành.

Anime Nhật Bản đạt kỷ lục doanh thu 2024 nhưng hơn một nửa studio lại lỗ nặng, hé lộ “bóng tối” sau ánh hào quang.

Bức tranh hai mặt của ngành công nghiệp anime

Năm 2024 đánh dấu một cột mốc ấn tượng trong lịch sử ngành sản xuất anime Nhật Bản, khi tổng quy mô doanh thu ước đạt khoảng 2,45 tỷ USD – mức cao nhất từ trước tới nay, theo khảo sát mới công bố bởi Teikoku Databank. Doanh thu trung bình của mỗi công ty hoạt động trong lĩnh vực này cũng đạt mức cao nhất kể từ năm 2000.

Tuy nhiên, đằng sau con số lấp lánh ấy là một thực tế đầy nghịch lý: hơn 60% công ty sản xuất anime lại báo lỗ hoặc sụt giảm lợi nhuận, dù doanh thu vẫn đang trên đà tăng trưởng. Đây là minh chứng điển hình cho hiện tượng được giới chuyên gia gọi là “profitless boom” – tăng trưởng không mang lại lợi nhuận thực sự.

Một chủ đề tưởng chừng đã khá quen thuộc nhưng mới đây nó đã nổi lên trở lại trên một diễn đàn dành cho người hâm mộ anime/manga ở Nhật Bản đó chính là isekai.

Các studio chính bị ảnh hưởng nặng nhất

Cũng theo báo cáo từ Teikoku Databank, nhóm studio đảm nhiệm vai trò nhà thầu chính – tức là những đơn vị trực tiếp lên kế hoạch, quản lý và sản xuất các bộ anime – là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Chỉ 40% các studio chủ lực này ghi nhận lợi nhuận, còn lại đều trong tình trạng thâm hụt hoặc lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng.

Lý do là vì họ phải chịu gánh nặng chi phí sản xuất ngày càng cao, trong khi quy mô nhân sự – đặc biệt là animator (họa sĩ hoạt hình) – lại không theo kịp nhu cầu bùng nổ của thị trường.

Tăng trưởng ảo: Khi ngành "ăn nên làm ra" nhưng người làm lại lao đao

Sự phát triển vượt bậc của anime Nhật Bản trong thập kỷ qua, đặc biệt là sau làn sóng toàn cầu hóa trên các nền tảng như Netflix, Crunchyroll, Amazon Prime, đã mở ra nhiều cơ hội nhưng đồng thời cũng tạo ra những áp lực khổng lồ.

Càng nhiều dự án anime được đặt hàng, các studio càng bị kéo giãn nhân lực, thời gian sản xuất kéo dài hơn, chi phí phát sinh cao hơn nhưng giá trị lợi nhuận trên mỗi dự án ngày càng “mỏng như tờ giấy”.

Nhiều người hâm mộ đã bày tỏ chỉ cần nghe qua tên anime là đã có thể phân biệt được liệu chủ đề của nó có phải isekai hay không.

Vấn đề cốt lõi: Nhân lực & mô hình vận hành

Ngành anime đang phải đối mặt với một bài toán nan giải: tăng trưởng quá nhanh trong khi cơ cấu vận hành vẫn cũ kỹ và lạc hậu.

Thiếu animator trầm trọng: Thu nhập thấp, áp lực công việc lớn khiến nhiều người trẻ rời bỏ ngành.

Mô hình phân phối lợi nhuận thiếu công bằng: Dù anime thành công rực rỡ, nhưng phần lớn lợi nhuận lại rơi vào tay các công ty phát hành hoặc nền tảng phân phối, thay vì quay trở lại các studio sản xuất.

Đây là lý do tại sao ngày càng nhiều studio phải đóng cửa hoặc hợp nhất để tồn tại, bất chấp việc anime đang là ngành "hái ra tiền".

Lời cảnh báo dành cho người yêu anime

Đối với khán giả toàn cầu, những con số khổng lồ về doanh thu hay số lượng anime mới mỗi năm có thể gây ấn tượng, nhưng ít ai nhìn thấy những vết nứt trong guồng quay sản xuất.

Từ những bức vẽ sống động, những trận chiến nghẹt thở đến từng khung cảnh cảm động trong anime – tất cả đều là kết quả của công sức, áp lực và sự cống hiến thầm lặng từ hàng nghìn animator và kỹ thuật viên phía sau hậu trường.

Một số khác cho rằng, chỉ cần biết rằng nó là isekai thì đã muốn lướt và không xem nữa.

Liệu ngành anime có đang đến lúc cần một cuộc "đại tu"?

Câu hỏi lớn đặt ra là: Anime Nhật Bản có cần thay đổi cách vận hành?

Một cuộc “đại tu” từ mô hình phân phối lợi nhuận, đầu tư vào nguồn nhân lực đến công nghệ sản xuất có thể là lời giải cho bài toán tăng trưởng bền vững thay vì tăng trưởng mù quáng.

Trong khi các studio vẫn còn loay hoay tìm lối thoát, người hâm mộ cũng có thể góp phần bằng cách ủng hộ anime bản quyền, giúp giá trị quay trở lại đúng nơi cần thiết – những con người làm nên từng thước phim tuyệt đẹp.

Bài đọc nhiều nhất

Bài mới trong ngày

Lên đầu trang