Hiện tượng bóng đè là gi? Những câu chuyện ma quỷ xung quanh hiện tượng đáng sợ này trong văn hóa thế giới

Hiện tượng bóng đè, hay là chứng liệt do ngủ (sleep paralysis) xảy ra ngay trước khi ngủ hay ngay khi thức giấc, người bệnh cảm thấy bị liệt toàn thân, tỉnh táo mà không thể cử động được chân tay, giống như mình bị ma quỷ đè vậy.

Bóng đè là một hiện tượng mà rất nhiều người từng gặp phải, hiện tượng này xảy ra thường khiến cho cơ thể của một người không thể nào cử động được, khó thở và cảm giác như có một thứ gì nó vô cùng nặng nề đè lên cơ thể của mình. Tất nhiên điều này sẽ khiến cho nhiều người cảm thấy sợ hãi và cho rằng đây là một hiện tượng siêu nhiên, hoặc một bệnh lý gì đó.

Tuy nhiên bóng đè không phải là một hiện tượng siêu nhiên và cũng không phải là một căn bệnh gì cần phải điều trị. Trong bài viết hôm nay thì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân mà một người bị bóng đè nhé.

Nguyên nhân gây hiện tượng bóng đè

Trong giấc ngủ của một người thì cơ thể thường có xu hương thư giãn và các cơ bắp sẽ không di chuyển quá nhiều, điều này nhằm ngăn người ngủ tự làm bản thân bị thương khi có những hành động bất thường trong giấc mơ khi ngủ. Nhiều kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng hiện tượng bóng đè thường xuyên xảy ra khi mà hormon của cơ thể được tiết ra để ngăn cản một giấc mơ nào đó tiếp diễn. Lúc đó ý thức của một người đã hoàn toàn tỉnh táo nhưng cơ thể lại không thể cử động được.

Để giải thích cho hiện tượng này thì chúng ta cần phải hiểu được chu kỳ ngủ của một người, thường được chia làm 2 pha: pha ngủ nhanh (hay pha cử động mắt nhanh) và pha ngủ chậm. Hiện tượng bóng đè diễn ra liên quan đến việc có sự gián đoạn hoặc phân mảnh giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (giấc ngủ REM - rapid eye movement) và giấc ngủ chậm (non-rapid eye movement - NREM).

Một chu kỳ REM-NREM kéo dài khoảng 90 phút và phần lớn thời gian dành cho việc ngủ là ở NREM, thời điểm mà cơ thể chuyển sang trạng thái thư giãn. Còn trong thời gian REM thì cơ thể vẫn trong trạng thái thư giãn nhưng mắt sẽ chuyển động nhanh và giấc mơ sẽ bắt đầu diễn ra tại thời điểm này. Hiện tượng bóng đè sẽ diễn ra khi cơ thể vẫn đang trong pha ngủ nhanh nhưng não bộ lại "thức giấc" khi phát hiện ra những mối nguy hiểm trong giấc mơ.

Triệu chứng của bóng đè

Các dấu hiệu và triệu chứng của bóng đè bao gồm:

- Hiện tượng bóng đè có thể xuất hiện chỉ 1 lần hoặc thường xuyên, thậm chí nhiều lần trong 1 đêm.

- Bóng đè thường xuất hiện khi bạn sắp thức giấc hoặc xuất hiện ngay khi bạn vừa mới ngủ.

- Không có khả năng di chuyển cơ thể khi ngủ hoặc khi thức dậy, kéo dài trong vài giây hoặc vài phút

- Tỉnh táo nhưng không thể nói trong khi bị bóng đè

- Có ảo giác và cảm giác sợ hãi

- Cảm thấy áp lực lên ngực

- Khó thở

- Cảm giác như cái chết đang đến gần

- Đổ mồ hôi, đau đầu, đau cơ và hoang tưởng

- Sau khi trải qua một lần bị bóng đè, bạn có thể cảm thấy rất buồn và lo lắng./.

Truyền thuyết ma quỷ đáng sợ về hiện tượng bóng đè trong văn hóa thế giới

Một số khu vực tại đất nước Brazil đã từng lưu truyền khá nhiều những câu chuyện đáng sợ liên quan đến bóng đè, khi mà hiện tượng này được miêu tả bằng một sinh vật có móng tay dài, ẩn nấp trên nóng nhà của người dân vào ban đêm mang tên "Pisadeira". Con quái vật này sẽ nhân lúc một người đang ngủ mà giẫm đạo lên ngực của họ.

Cũng có những câu chuyện tương tự được kể tại xứ Catalonia thuộc Tây Ban Nha liên quan đến một sinh vật màu đen mang tên "Pesanta" đội lốt một con chó hoặc mèo, con vật này thường đột nhập vào nhà của người dân, ngồi lên ngực của khi họ đang ngủ và khiến cho họ có cảm giác khó thở, gặp ác mộng.

Thời Trung cổ ở Châu Âu, người ta đồn về những con quỷ ngồi lên ngực và quấy rối người ngủ. Chúng gọi là Incubus (quỷ nam) và Succubus (quỷ nữ). Tương tự, ở Newfoundland, Canada, người ta kể có một "bà già" (Old Hag) đến và ngồi lên ngực người đang ngủ.

Một số dân tộc ở Việt Nam và Lào tin rằng đó là một linh hồn ác ý đè lên ngực và cố làm chúng ta khó thở.

Ý tưởng về một thứ nặng nề áp lên cơ thể con người cũng được phản ánh trong thuật ngữ để chỉ hiện tượng bóng đè ở Mexico. Dịch từ tiếng Tây Ban Nha, cụm từ ấy có nghĩa là "một xác chết leo lên người tôi".

Một số nền văn hóa giải thích bóng đè bằng những câu chuyện liên quan đến pháp sư hay triệu hồi sư. 

Ví dụ, trong văn hóa Inuit, người ta cho rằng các pháp sư có thể dùng pháp thuật với người đang ngủ, tạo ra cảm giác "uqumangirniq". Lúc này, người đó không thể di chuyển, nói chuyện hay la hét và sẽ cảm nhận được sự hiện diện của một thứ vô danh hoặc không rõ hình thù.

Văn hóa dân gian Nhật Bản đề cập đến một triệu hồi sư đã kêu gọi một linh hồn đầy hận thù đến để làm nghẹt thở kẻ thù của mình, nhờ một hiện tượng gọi là "kanashibari". Cụm từ này nghĩa là "trạng thái hoàn toàn bị trói buộc, giống như bị quấn bằng xích sắt".

Trong những nền văn hóa khác, hồn ma và các thế lực siêu nhiên được cho là thủ phạm. Trong một nghiên cứu về người tị nạn Campuchia từ năm 1970, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nhiều bệnh nhân nhắc đến một thứ gọi là "khmaoch sângkât", hay "con ma ấn tôi xuống".

Ở Thái Lan, một hồn ma tên là "phi am" ám ảnh mọi người khi họ còn ngái ngủ và không thể cử động. Và trong một số nền văn hóa truyền thống ở Trung Quốc, "ma áp" gây ra bóng đè.