"Emily, con ơi" của tác giả Tố Hữu là gì ? Tại sao lại trở nên Viral trên mạng xã hội như vậy ?

Buổi tối ngày 2-11-1965, tại Washington, ngay trước cửa Lầu Năm Góc, tòa nhà của Bộ Quốc phòng Mỹ, một sự kiện khác đã gây xúc động hàng triệu trái tim người Mỹ và toàn thế giới. Ấy là khi anh Norman Morrison, 31 tuổi, ôm chặt con gái Emily mới 18 tháng tuổi vào ngực, sau khi hôn con lần cuối cùng, anh tẩm xăng vào người mình, châm lửa tự thiêu để phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam. Hành động của anh đã khơi dậy làn sóng phản chiến mạnh mẽ tại Mỹ cũng như trên toàn thế giới sau đó.

 

Emily Morrison lúc 11 tháng tuổi, nằm ​​trong vòng tay của Loretta Jones tại Fort Myer, ngoại ô Washington (Ảnh: Charles Tasnadi / AP)

Lá thư viết lời chào tạm biệt của Morrison gởi cho vợ mình - Anne - trước khi chết :

"Anne yêu quý, đừng chỉ trích anh. Đã nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, anh chỉ cầu nguyện được thấy điều anh phải làm. Sáng nay, thật tình cờ anh đã thấy nó, rõ ràng như điều anh biết vào đêm thứ sáu, tháng 8/1955 rằng em sẽ trở thành vợ anh....Hãy hiểu rằng anh yêu các con, nhưng phải hành động vì những đứa trẻ trong ngôi làng của vị linh mục".

Norman R. Morrison, cùng với vợ Anne, và hai trong số ba đứa con của họ, Ben và Christina. Ảnh chụp năm 1961. (Nguồn: AP)

Ngay sau đó hành động anh hùng của Morrison, nhà thơ Tố Hữu đã sáng tác bài thơ " Emily, con..." thể hiện nỗi xúc động trước anh:

Emily, con..
Êmily, con đi cùng cha
Sau khôn lớn con thuộc đường khỏi lạc..
- Đi đâu cha?

- Ra bờ sông Pô tô mác
- Xem gì cha?
- Không con ơi, chỉ có lầu Ngũ giác.
Ôi con tôi , đôi mắt tròn xoe
Ôi con tôi, mái tóc vàng hoe
Đừng có hỏi cha nhiều con nhé
Cha bế con đi, tối con về với mẹ...
Oa-sinh-tơn

Buổi hoàng hôn
Ôi những linh hồn
Còn, mất
Hãy cháy lên, cháy lên sự thật
Giôn-xơn
Tội ác bay chồng chất
Cả nhân loại căm hờn
Con quỷ Vàng trên mặt đất
Mày không thể mượn nước sơn

Của Thiên chúa, và màu vàng của Phật
Măc Na-ma-ra
Mày trốn đâu? Giữa bãi tha ma
Của toà nhà năm góc
Mỗi góc một châu
Mày vẫn chui đầu
Trong lửa nóng
Như đà điểu rúc đầu trong cát bỏng

Hãy nhìn đây!

Nhìn ta phút này!
Ôi không chỉ là ta với con gái nhỏ trong tay
Ta là Hôm nay
Và con ta, Êmily ơi, con là Mãi Mãi
Ta đứng đây,
Với trái tim vĩ đại
Của năm triệu con người
Nước Mỹ.
Để đốt sáng đến chân trời

Một ngọn đèn
Công lý.

Hỡi tất cả chúng bay, một bầy ma quỷ
Nhân danh ai?
Bay mang những B52
Những napan, hơi độc
Từ tòa Bạch Ốc
Từ đảo Guam
Đến Việt Nam

Để ám sát hoà bình và tự do dân tộc
Để đôt những nhà thương trường học
Giết những con người chỉ biết yêu thương
Giết những trẻ em chỉ biết đến trường
Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá.
Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa.

Nhân danh ai
Bay chôn tuổi thanh xuân của chúng ta trong những quan tài
Ôi những người con trai khoẻ đẹp

Có thể biến thiên nhiên thành điện, thép
Cho con người hạnh phúc hôm nay

Nhân danh ai?
bay đưa ta đến những rừng dày
Những hố chông những đồng lầy kháng chiến
Những làng phố đã trở nên những pháo đài ẩn hiện
Những ngày đêm đất chuyển trời rung...
Ôi Việt nam, xứ sở lạ lùng
Đến em thơ cũng hoá những anh hùng

Đến ong dại cũng luyện thành chiến sĩ
Và hoa trái cũng biến thành vũ khí!
Hãy chết đi, chết đi
Tất cả chúng bay, một bầy ma quỷ!
Và xin nghe, nước Mỹ ta ơi
Tiếng thương đau, tiếng căm giận đời đời
Của một người con. Của một con người thế kỷ.

Êmily con ơi!
Trời sắp tối rồi...

Cha không thể bế con về được nữa
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đên tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé.
Và con sẽ nói giùm với mẹ
Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn!
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn

Ôi những linh hồn
Còn, mất?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất!
Ta đốt thân ta
Cho ngọn lửa chói loà
Sự thật.

Emily, Child...
Emily, come with me

Later you'll grow up you'll know the streets, no longer feel lost
- Where are we going, dad?
- To the banks of the Potomac
- To see what, dad?
Nothing my child, there's just the Pentagon.
Oh my child, your round eyes
Oh my child, your locks so golden
Don't ask your father so many questions, dear!
I'll carry you out, this evening you'll going home with your mother...

Washington
Twilight
Oh, those souls
That remain or are lost
Blaze, blaze the Truth!
Johnson!
You fucker, your crimes accumulate
All humanity detests
The yellow demon upon this earth.

You cannot borrow the crimson waters
Of God, and Buddha's yellow.
McNamara
Where are you hiding, asshole? In the burial yard
Of a five corner building
Each corner a continent
You still squeeze your head
Inside hot flames
Like the ostrich buries its head in the scorching sands

Look over here!
Look at me right now!
Oh it's not only me with my little daughter in my arms
I am Today
And my daughter, oh Emily, you are forever!
I stand awake,
With the great heart
Of a hundred million
Americans.

To flame, light up the horizon
A light
Of Justice.

Hey all you fuckers, pack of devils
In whose name?
You bring B52s
Napalm, poison gas
From the White House
From Guam

To Vietnam
To liquidate peace and national freedom
To incinerate hospitals and schools
Murder people who only know love
Murder kids who only know going to school
Murder green fields, four seasons of leaves and blossoms
And even murder rivers of poetry, music and art!

In whose name?
You bury the bloom of our youth in coffins

Oh, those strong, handsome sons
Who can transform nature to into electricity, steel
For people's happiness today!

In whose name?
You bring me to dense jungles
Spiked pits, muddy fields of resistance
Villages that become fortress that disperse to reappear
Nights and days where the heavens and earth shake and jolt
Oh Vietnam, a strange land

To the children who become heroes
To the wild bees who train to be warriors
And the trees and flowers become weapons!

Go ahead and die, die
All you jerks, a pack of demons
And I ask that you listen, my America!
To the voices of pain, of eternal hatred
Of a child. Of a person of this century

Emily, oh child!

It's beginning to get dark...
I can carry you no further
When I ignite, light up as a flame
Tonight, your mother will come find you
You'll hug her and kiss
Her for me
And tell your mother this for me:
I left happy, mother don't be sad!
Washington

Twilight
Remains or is lost?
It's come, the moment when my heart's brightest
I set fire to myself
So the flames dazzle
Truth.

 

 

Một nhóm người Mỹ đứng cầu nguyện ba giờ đồng hồ gần một lối vào Lầu Năm Góc để tưởng nhớ Norman Morrison. Morrison, 31 tuổi.(Ảnh: Ellsworth Davis, The Washington Post)

Hơn 50 năm sau, bạo lực vẫn tiếp diễn khắp mọi nơi. Tưởng nhớ sự kiện này chúng ta phải lên án để loại trừ mọi hành vi bạo lực, phi nhân đạo và hiểm họa chiến tranh để không còn nữa những bi kịch, đau thương mất mát trong mỗi gia đình trên hành tinh này.