Đề thi và đáp án môn văn thi tốt nghiệp THPT 2021

Sáng nay (7/7), 1.014.972 thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021 đã làm bài thi thứ đầu tiên - môn Ngữ văn với thời gian 120 phút. Bài thi môn Ngữ văn bắt đầu lúc 07h30.

Đáp án sơ lược của đề thi văn THPT 2021

PHẦN ĐỌC HIỂU:

Câu 1: 

Sự ra đời của dòng sông, theo đoạn trích: Từ những kẽ hở trên mặt đất, nước trào lên. Từ một dòng nước nhỏ, nước hòa vào với nước rơi từ trên trời và nước thấm vào đất để tạo nên  một dòng suối nhỏ cứ chảy mãi xuống cho tới khi, một dòng sông ra đời.

Câu 2:

Theo đoạn trích, món quà cuối cùng nước dành tặng cho loài người trước khi hòa vào biển cả là những vùng châu thổ màu mỡ - những vùng nông nghiệp vĩ đại.

Câu 3:

Câu văn ẩn dụ về dòng chảy của nước và cuộc đời của mỗi người: 

- Dòng chảy của nước luôn luôn vận động, không bao giờ ngừng nghỉ. Dòng chảy của nước chính là ẩn dụ về cuộc đời con người. Ai cũng phải trải qua sinh - lão - bệnh - tử và phải chứng kiến tất cả hỷ, nộ, ái, ố trên đời này. 

Câu 4:

Bài học về lẽ sống mà văn bản muốn gửi gắm qua hành trình từ sông ra biển của nước:

- Cuộc đời mỗi con người là hữu hạn, hãy sống thật ý nghĩa. Để giống như dòng chảy kia, khi vừa sinh ra, chúng ta chỉ là những giọt nước nhỏ bé được trào lên từ những kẽ hở trên mặt đất nhưng khi cuối đời, ta đã phát triển thành một vùng đất rộng lớn, góp phần làm nên những vùng nông nghiệp vĩ đại.

- Cuộc sống chứa đựng muôn vàn thử thách và khó khăn, hãy mạnh mẽ như dòng chảy để có thể xuyên qua núi hay thậm chí tạo thành một hẻm núi, đánh bật lại những khó khăn của cuộc đời mình.

PHẦN LÀM VĂN:

Câu 1:

1. Giới thiệu vấn đề: Sự cần thiết phải biết sống cống hiến

2. Giải thích vấn đề: Khái niệm cống hiến: là sự tự nguyện, tự giác

Câu 2: 

1. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh: Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Bà được xem là một trong những người viết thơ tình hay nhất trong nền thơ Việt Nam từ sau 1945. Đó là tình yêu vừa nồng nàn, sôi, say đắm, vừa tha thiết dịu dàng, vừa giàu trực cảm, lại lắng sâu trải nghiệm những suy tư.

- Giới thiệu tác phẩm: “sóng” là tác phẩm tiêu biểu của Xuân Quỳnh được in trong tập “Hoa dọc chiến hào” xuất bản năm 1968. Tác phẩm đã thể hiện khát vọng tình yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá. Cảm xúc thơ do vậy vừa sôi nổi mãnh liệt, vừa gợi tới chiều sâu của sự triết lí.

- Giới thiệu luận đề: Cảm xúc về đoạn trích. Nhận xét vẻ đẹp  nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh.

2. Thân bài:

a. Vị trí đoạn trích

Đoạn trích nằm trong tác phẩm “Sóng” thuộc giới hạn từ khổ thơ thứ 3 đến khổ thơ thứ 5. Đoạn trích nói đến khát vọng tự nhận thức và nỗi nhớ trong tình yêu của người phụ nữ.

b. Cảm nhận đoạn trích:

* Khát vọng tự nhận thức của người con gái trong tình yêu (Khổ 3 và khổ 4)

Hình tượng “sóng” diễn tả bản chất của tình yêu – sự bí ẩn không thể lý giải được của tình yêu:

Trước muôn trùng sóng bể

.....

Khi nào ta yêu nhau

- Sự đối lập “em” >< “muôn trùng sóng bể” là sự đối lập giữa cái nhỏ bé, hữu hạn với cái vô biên, rộng lớn của vũ trụ -> Làm thức dậy những suy tư, trăn trở.

- “Em nghĩ” hai tiếng ấy lặp lại như là sự khám phá, tìm tòi:

+ Về biển lớn: “Từ nơi nào sóng lên?” -> Trả lời: “Sóng bắt đầu từ gió”

+ Về anh, em: “Khi nào ta yêu nhau?” -> Trả lời “Em cũng không biết nữa”

=> Hai câu hỏi đan cài vào nhau, nhập hòa vào một. Chúng ta có thể lý giải được cội nguồn của sóng, của gió nhưng không thể nào cắt nghĩa, lý giải được nguồn cội của tình yêu. Nó lạ lùng bí ẩn nhưng cũng rất tự nhiên. Sức hấp dẫn của tình yêu chính là ở chỗ đó.

* Nỗi nhớ trong tình yêu (Khổ 5)

Hình tượng “sóng” diễn tả nỗi nhớ trong tình yêu:

Con sóng dưới lòng sâu

....

Dù muôn vời cách trở

- Khổ năm đọng lại một chữ “nhớ”. Nỗi nhớ gắn với không gian “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, với “bờ”; nó bao trùm cả thời gian “ngày đêm không ngủ được”, và xâm chiếm tâm hồn con người, ngay cả trong vô thức “Lòng em nhớ đến anh/ Cả trong mơ còn thức”. Một tiếng “nhớ” mà nói được nhiều điều. Em đã hóa thân vào sóng. Sóng đã hoà nhập vào tâm hồn em để trở nên có linh hồn thao thức.

- Đây là khổ duy nhất trong bài có đến 6 câu thơ, sự phá cách ấy đã góp phần diễn tả sự trào dâng mãnh liệt của nỗi nhớ trong tình yêu.

c. Cảm nhận vẻ đẹp nữ tính của nhà thơ Xuân Quỳnh

- Vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh chính là tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ khi yêu được thể hiện một cách dịu dàng, đằm thắm.

- Bài thơ Sóng là một trong những bài thơ tiêu biểu thể hiện nét nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh. Tình yêu được thể hiện trong bài thơ vừa mạnh mẽ, nồng nàn lại vừa dịu dàng, sâu lắng, chính nó đã làm nên vẻ đẹp nữ tính trong hình tượng sóng.

- Tình yêu đó còn chan chứa sự trăn trở, suy tư của người con gái khi yêu. Những băn khoăn, âu lo được Xuân Quỳnh thể hiện vô cùng mềm mại, nữ tính qua những câu hỏi như: Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau.

- Tính nữ đó còn được thể hiện một cách bình thường, dung dị qua khao khát hạnh phúc đời thường - khao khát thường trực thể hiện trong thơ Xuân Quỳnh. Đó là nỗi nhớ da diết, cháy bỏng, "cả trong mơ còn thức" của người con gái khi yêu. Là tình yêu mãnh liệt, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, sóng gió. Đó còn là khát khao tận hiến, khát vọng được hóa thân, được hòa nhập vào biển lớn tình yêu.

=> Bài thơ Sóng chính là một minh chứng rõ ràng nhất cho vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh. Tác phẩm cho thấy vẻ đẹp tâm hồn cũng như tấm lòng trắc ẩn của người phụ nữ khi yêu.

3. Kết bài

- Khái quát lại giá trị nội dung của đoạn trích: Khát vọng tự khám phá và nỗi nhớ trong tình yêu của người con gái.

- Đưa ra nhận định, cảm xúc của bản thân về nét nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh

- Khái quát lại giá trị nghệ thuật.

Thí sinh đầu tiên rời khỏi hội đồng thi Trường THCS Trường Chinh (TP.HCM), em Đinh Hoàng Thành, chia sẻ vừa đọc đề thì hơi hoảng khi đề thi năm nay không có các dạng câu nhận định về phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ giúp thí sinh kiếm điểm. 

Tuy nhiên, Thành nhận định đề văn năm nay khá vừa tầm và rất vui khi đã ôn "trúng tủ" bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh."Rất may là em ôn trúng bài Sóng nên chắc sẽ có điểm cao" - Hoàng Thành tự tin nói.

Lâm Mỹ Vân, học sinh Trường THPT Hùng Vương (Q.5, TP.HCM) thi tại điểm thi Trung tâm GDTX Chu Văn An (TP.HCM), nhận xét đề văn khá vừa sức. Phần nghị luận văn học, đề thi cho một vài đoạn trong bài thơ Sóng của thi sĩ Xuân Quỳnh và yêu cầu phân tích vẻ đẹp nữ tính trong thơ của Xuân Quỳnh. 

Theo Vân, phần này có thể nhiều bạn sẽ "trật tủ" do chú trọng ôn các bài Người lái đò sông Đà hay Vợ chồng A Phủ. 

Về phần đọc hiểu, Vân chia sẻ năm nay có một chút đổi khác khi đề không yêu cầu chỉ ra về các biện pháp tu từ mà đơn thuần chỉ là "đọc và hiểu". Đoạn văn nói về sự đóng góp và cống hiến. "Với đề này mình có thể làm tốt dù không chú trọng lấy điểm cao môn này", Vân nói.

Tại điểm thi trường THPT Ba Chúc, huyện Tri Tôn (An Giang), thí sinh Ngô Thị Cẩm Tiên và Hà Gia Khang cho biết đề văn dễ, sát với chương trình ôn tập. "Nếu bạn nào ôn tập rõ ràng và không học tủ thì chắc chắn làm được hơn 60% chương trình đề thi", em Khang nói.

Em Đỗ Anh Thư (thí sinh tại điểm thi THPT Nguyễn Chí Thanh, Gia Nghĩa, Đắk Nông) tỏ ra bất ngờ khi đề thi năm nay ra văn xuôi mà không phải thơ. Tuy nhiên Thư cho rằng đề thi năm nay cũng không quá khó với lực học của Thư. Thư tự tính mình sẽ được 7,5 điểm.

Chiều cùng ngày, các sĩ tử sẽ làm bài thi môn Toán trong thời gian 90 phút.

Năm 2021, để xét công nhận tốt nghiệp THPT, thí sinh giáo dục THPT phải dự thi 4 bài thi, gồm 3 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 1 bài thi tổ hợp do thí sinh tự chọn.

Thí sinh giáo dục thường xuyên dự thi 3 bài thi, gồm 2 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn và 1 bài thi tổ hợp do thí sinh tự chọn. Thí sinh giáo dục thường xuyên có thể đăng ký dự thi thêm bài thi Ngoại ngữ để lấy kết quả xét tuyển sinh.

Năm nay Bộ GD&ĐT “siết” quy trình, kỹ thuật tổ chức kỳ thi, chấm thi nhằm đảm bảo chặt chẽ hơn. Về quy trình vận chuyển, bảo mật đề thi, Bộ GD&ĐT cho biết theo quy định, mỗi địa phương sẽ thành lập ban in sao đề thi tại một địa điểm an toàn, biệt lập và được bảo vệ nghiêm ngặt trong suốt thời gian làm việc, cách ly 3 vòng độc lập. Bộ này cũng cho biết có thể tổ chức kiểm tra vào ban đêm việc bảo mật đề thi, bài thi của thí sinh.

Đáp án đề thi môn văn THPT 2021 sẽ được cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất