Hikikomori là gì và lối sống an toàn nhất giúp vượt qua mùa dịch COVID-19

Hikikomori là một lối sống bị lên án ở Nhật Bản. Thế nhưng giữa tình hình dịch bệnh phức tạp, đây lại là cách vô cùng hiệu quả để giữ an toàn cho bản thân. Hikikomori thực chất là gì? Lợi ích và tác hại của lối sống này là gì?

Hikikomori là gì?

Hikikomori (hay hội chúng hikikomori) là một thuật ngữ Nhật Bản nhằm chỉ những người tự giam mình trong phòng và từ chối tham gia vào các hoạt động đời sống xã hội, thậm chí là không tương tác với cả người thân. Những người mắc “chứng bệnh” này không có khả năng đối mặt với xã hội, không đi học, đi làm và chỉ cần ăn uống ở mức tối thiểu. Phần lớn thời gian họ dành cho việc chơi game, xem phim và từ chối bước ra thế giới bên ngoài.

Ở Nhật Bản, hiện có hơn 10 triệu hikikomori với độ tuổi trung bình lên tới 32. Lí do dẫn đến việc này thường là vì các hikikomori mắc các chứng bệnh tâm lí liên quan hoặc từng chịu các tổn thương, sang chấn tâm lí. Điều đó khiến cho hị chán ghét việc tiếp xúc với xã hội và tự coi việc nhốt mình trong phòng là lối sống bình thường nhằm bảo vệ bản thân họ.

Theo các nghiên cứu, hiện tại có khoảng 55% các hikikomori là nam giới và số người rơi vào tình trạng này đang ngày một nhiều hơn.

Hikikomori có lối sống khá tối giản…theo một cách nào đó. Căn phòng của họ thường tù túng, âm u và chứa đầy các truyện tranh, trò chơi điện tử hay các loại hình giải trí khác. Họ thường không mấy vận động và chỉ ăn cơm hộp, mì gói, nước ngọt cho qua bữa. Nhiều hikikomori thậm chí không rời khỏi phòng trong nhiều năm.

Có hai lí do chính được đưa ra nhằm giải thích vì sao một người bình thường lại trở thành hikikomori: một lí do đến từ tác động của xã hội và một lí do đến từ chính cá nhân mỗi người.

Lí do đáng buồn khiến một người trở thành hikikomori

Trong hầu hết các câu chuyện được kể lại từ những hikikomori tại Nhật Bản, lí do lớn nhất khiến họ tự nhốt mình trong phòng là do áp lực cuộc sống. Nhật Bản luôn nổi tiếng là đất nước có văn hóa và kỉ luật rất cấp tiến cả trong đời sống và trong công việc. Đây tuy là điểm tốt nhưng cũng là một áp lực rất nặng nề đè lên vai những người trẻ khi họ luôn phải nỗ lực không ngừng để đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Điều này khiến cho bất cứ ai khi vô tình thất bại hay vấp ngã đều rất dễ dàng bị đánh gục và dần rơi vào trạng thái trầm cảm. Họ dần đánh mất sự tự tin của bản thân và ngày càng thu hẹp bản thân mình lại, xa lánh khỏi xã hội. Đến một mức nào đó, khi những người này cứ dần lún sâu hơn vào sự tự ti mà không được ai kéo lên, họ sẽ tự nhốt mình trong phòng và trở thành hikikomori.

Có thể thấy, nhóm hikikomori này không thật sự là người sai mà kết cục hiện tại của họ là do ảnh hưởng từ rất nhiều yếu tố từ bên ngoài

Lí do đáng trách khiến một người trở thành hikikomori

Một lí do khác được nhiều người đưa ra và cũng là nguyên nhân khiến hikikomori bị Nhật Bản lên án đó là: đây là lối sống tối giản giúp tiết kiệm chi phí. Không như những nạn nhân được nói đến ở trên, nhiều người đã chọn trở thành hikikomori chỉ vì họ cho rằng lối sống này rất…tuyệt vời. Chỉ cần một căn phòng, một chút tiền ăn, tiền điện, tiền nước và tiền internet thì một hikikomori có thể sống mà không tốn quá nhiều chi phí. Nhóm người này cho rằng đây là cách hoàn hảo để “không làm mà vẫn có ăn” và sống thoải mái tại Nhật Bản.

Tuy nhiên, lối suy nghĩ này sẽ khiến gia đình mỗi hikikomori hay nói rộng hơn là toàn xã hội sẽ phải nai lưng ra “bón cơm” cho cả một thế hệ trẻ đầy tiềm năng phát triển. Nó khiến cho những lớp người sau không thể đáp ứng được nhu cầu nhân lực khi những người đi trước đã về hưu. Hơn nữa, với một quốc gia đang già hóa như Nhật Bản, lối sống này cũng phần nào khiến tình hình ngày càng tồi tệ hơn, hoàn toàn không giúp ích gì được cho đất nước.

Làm sao để không còn những hikikomori?

Về cơ bản, hikikomori hầu như chỉ đang trốn chạy khỏi cuộc sống thực tế hoặc họ quá lười biếng mà thôi. Hãy thật sự quan tâm họ, tâm sự cùng họ để giải đáp tất cả khúc mắc và xóa đi những nỗi tự ti trong lòng các hikikomori. Ngoài ra, hãy luôn động viên họ và đối xử thật công bằng, chân thành với những người này. Khi đó, các hikikomori sẽ dần có lại sự tự tin của mình và có động lực để cố gắng hơn trong cuộc sống.

Lối sống hikikomori tuy tạo ra nhiều ảnh hưởng xấu, nhưng nếu biết cách tận dụng thì đây thật sự là cách để mỗi người có được lối sống tối giản siêu tiết kiệm. Vẫn tiếp tục học tập, làm việc nhưng vẫn giữ lối sống của một hikikomori sẽ giúp mỗi người có được khoản tiền tiết kiệm kha khá và vẫn đóng góp cho sự phát triển của xã hội.

Vì sao hikikomori lại là lối sống an toàn giúp vượt qua đại dịch?

Tuy bị kì thị ở Nhật Bản nhưng hiện tại các hikikomori lại được xem như những "giáo sư" trong việc tự cách ly tại nhà. Như đã nói ở trên, các hikikomori thường không ra ngoài và giao tiếp với bất kì ai. Trong bối cảnh dịch bệnh đang hoành hành như lúc này, việc học hỏi lối sống nói trên sẽ giúp hạn chế việc di chuyển cũng như hạn chế khả năng lây lan của dịch bệnh. Tuy mỗi cá nhân sẽ gần như tự cách ly mình khỏi xã hội nhưng đây chính là cách tốt nhất để dập tắt cuộc tấn công của virus COVID-19.

Việc hạn chế ra ngoài cũng sẽ tiết kiệm không ít chi phí phát sinh, giúp mỗi cá nhân tự giảm thiểu thiệt hại về tiền bạc và đủ sức quay lại cuộc sống thường nhật khi đại dịch đã qua đi. Nếu có phải bị giãn cách xã hội, số tiền tiết kiệm từ lối sống này sẽ phát huy hiệu quả tối đa giúp bạn không bị chết đói chết khát dù không đi học hay đi làm.

 Tất nhiên, chúng ta cũng chỉ nên bắt chước những điểm tích cực của lối sống này, chứ không nên dựa vào đây để trốn chạy thực tế. Cuộc sống của mỗi người được hình thành từ lựa chọn của chính họ, vậy nên đừng chọn lối sống trốn chạy tự giam mình để rồi cô độc hối hận cả đời nhé.