Qua đời vào tuổi 70 cách đây 10 năm, Gerald "Jerry" là cái tên không qua quen thuộc với cộng đồng game thủ nhưng ông lại là người đã tiên phong trong lĩnh vực trò chơi điện tử và là 1 trong số ít kỹ sư da đen làm việc trong ngành công nghệ vào những năm 1970.
Vào năm 1976, Lawson cùng các thành viên trong nhóm của mình đã phát triển thành công và phát hành hộp băng trò chơi điện tử có thể tháo rời đầu tiên trên toàn thế giới. Trong thời điểm đó, các trò chơi thường sẽ được cài sẵn cố định theo máy ví dụ như trò "Pong" của Atari. Theo đó, Máy chơi game Fairchild Channel F mà nhóm của ông làm ra với cơ chế sử dụng các hộp băng trò chơi điện tử đã được 1 công ty bán dẫn có trụ sở tại San Francisco phát hành. Nhưng thật đáng buồn là là sản phẩm đã thất bại nhưng ý tưởng đột phá này của Lawson đã được các thương hiệu trò chơi nổi tiếng như Atari và Nintendo áp dụng.
Dù rằng không quá nhiều game thủ biết đến Jerry Lawson nhưng trong vài năm gần đây thì ngành công nghiệp trò chơi điện tử đã ghi nhận tên tuổi của ông tại Bảo tàng danh vọng - World Video Game Hall of Fame.
"Ông ấy thực sự là một nhà tiên phong", Allan Alcorn, người tạo ra trò chơi "Pong" khẳng định về người bạn của mình.
![Chân dung người hùng thầm lặng của Thung lũng Silicon - Ảnh 1.]( "Chân dung người hùng thầm lặng của Thung lũng Silicon - Ảnh 1.")
Jerry Lawson - người đặt nền móng cho hệ thống máy chơi game hiện đại. Ảnh: Businesswire
Người tiên phong ở Thung lũng Silicon
Sinh ra và lớn lên ở quận Queens - New York và chưa từng tốt nghiệp đại học. Nhưng ông là 1 trong số ít kỹ sư da đen ở Thung Lũng Silicon vào những năm 1970. Theo những chia sẻ của ông với Vintage Computing & Gaming vào năm 2009 thì màu da của ông vừa là điểm cộng mà còn là điểm trừ. Với màu da này, ông phải làm tốt gấp đôi nỗ lực bình thường và nếu bạn không tốt thì ngay lập tức bạn sẽ gặp tai tiếng vì điều đó.
Vòng tròn quan hệ của Larry cũng khá khép kín, tương tự như nhiều nhân vật nổi tiếng hơn tại Thung Lũng Silicon. Ông chia sẻ rằng ông từng gặp 2 người đồng sáng lập ra Apple là Steve Jobs và Steve Wozniak tại CLB máy tính Homebrew nhưng ai không cảm thấy có gì ấn tượng ở họ.
Thế nhưng, Alcorn lại đã gây ấn tượng với ông. Sau khi Fairchild cử Lawson đến gặp Alcorn để thảo luận về các bộ phận điện tử cho "Pong", có thứ gì đó đã bật lên trong suy nghĩ của Lawson. Ông bắt đầu một dự án nhỏ là tạo ra một trò chơi điện tử hoạt động bằng tiền xu trong nhà để xe của mình.
Khi Fairchild phát hiện ra trò chơi được gọi là "Demolition Derby" này, công ty đã thuyết phục Larry bắt tay vào việc tạo ra một máy chơi trò chơi điện tử như một dự án chính thức tại công ty.
Tạo ra Channel F "cho vui"
Máy chơi game của Lawson là 1 sản phẩm Fairchild chưa từng có mặt trên thị trường và hoàn toàn độc đáo. theo những chia sẻ của mình tại sự kiện Classic Gaming Expo ở Burlingame, California năm 2005 thì ông cảm thấy mình giống như 1 mật vụ đang âm thầm phát triển 1 nền tảng riêng mà không cản trở bất kỳ đối thủ nào.
Với 6 tháng phát triển, nhóm của Lawson đã gây tiếng vang lớn với sự ra đời của Channel F vào năm 1976.
Theo đó, Channel F đã tạo ra cần điều khiển kỹ thuật số tại nhà đầu tiên trên thế giới và trên đó thậm chí còn có nút "Pause" đầu tiên được xuất hiện trên các máy trò chơi điện tử. Tuy nhiên, lý do lớn nhất khiến nó trở nên nổi bật là máy của Lawson cho phép người chơi có thể hoán đổi các hộp băng video của các trò chơi điện tử khác nhau.
Với cơ chế đặc biệt, khi người chơi tháo lắp các hộp băng nhiều lần thì vẫn không làm hỏng các chip bán dẫn dù cho đó là 1 vụ nổ nhỏ do tĩnh điện.
Với thị trường hiện tại, Lawson khẳng định không ai có khả năng tạo ra 1 sản phẩm tiêu dùng có thể cắm nhiều thiết bị nhớ với tần suất lớn như vậy cả. Hoàn toàn không 1 ai.
![Chân dung người hùng thầm lặng của Thung lũng Silicon - Ảnh 2.]( "Chân dung người hùng thầm lặng của Thung lũng Silicon - Ảnh 2.")
Di sản còn mãi
Ngay khi Channel F tung sản phẩm ra thị trường vào năm 1976 nhưng theo ông cho biết thì các đối thủ cạnh tranh của Fairchild đều vô cùng sợ hãi vì cho rằng sản phẩm mới này có thể khiến họ bị đá ra khỏi thị trường.
Nhưng thật đáng buồn khi Fairchild chỉ bán ra được 350.000 chiếc trước khi bán lại công nghệ chơi game này cho công ty điện tử Zircon vào năm 1979 và công tỳ này cũng đã hủy bỏ Channel F sau 1 vài năm.
Ngay lập tức, Atari đã bám theo Lawson như hình với bóng khi mà công ty này chỉ tốn thêm 1 năm để phát hành máy trò chơi điện tự của riêng minh - Atari 2600 - với thiết bị cần điều khiển và những hộp băng có thể hoán đổi cho nhau. Tính từ lúc bắt đầu tung ra sản phẩm cho tới lúc ngưng sản xuất thì Atari 2600 đã bán ra thị trường hơn 30 triệu sản phẩm.
Nhưng Fairchild chỉ bán được khoảng 350.000 chiếc trước khi bán công nghệ chơi game của mình cho công ty điện tử Zircon vào năm 1979. Zircon đã hủy bỏ Channel F vài năm sau đó.
Năm 2015, Nhiều người nhận định Atari đánh bại Channel F đơn giản vì Atari là thương hiệu có danh tiếng hơn với game thủ với rất nhiều đầu trò chơi phổ biến như Pac-Man
Sau khi rời Fairchild vào năm 1980. Ông lập nên Videosoft - công ty sản xuất phần mềm chơi game cho Atari 2600 và các nhà phát triển khác. Theo thông tin từ Bảo tàng Đồ chơi Quốc gia ở Rochester, New York, Videosof có thể là công ty phát triển game có người da màu là chủ sớm nhất trong ngành này.
Công ty chỉ tồn tại được vài năm, nhưng Lawson đã dành phần còn lại của sự nghiệp để tư vấn cho các công ty công nghệ và game, đồng thời cố vấn cho các sinh viên kỹ thuật của Đại học Stanford, theo cáo phó năm 2011 trên tờ The Los Angeles Times.
Lawson cho biết trong cuộc phỏng vấn năm 2009 rằng, ông hy vọng sự nghiệp của mình có thể truyền cảm hứng cho các sinh viên da màu khác tham gia vào ngành kỹ thuật và ngành công nghiệp trò chơi.
Cho tới tận ngày nay, ngành công nghiệp trò chơi dường như vẫn ghi nhận có sự phân biệt chủng tộc. Một báo cáo năm 2020 từ Hiệp hội các nhà phát triển trò chơi quốc tế (IGDA) cho thấy chỉ có 2% nhà phát triển trong ngành này là người da màu.
Tuy nhiên, ảnh hưởng của Lawson vẫn tồn tại thông qua giải thưởng IGDA thường niên, một giải thưởng vinh danh công việc của nhóm các nhà phát triển thiểu số trong ngành, cũng như quỹ tài trợ của Đại học Nam California do Microsoft và công ty trò chơi điện tử Take-Two Interactive trao tặng.
Trong buổi lễ công bố quỹ học bổng dành cho sinh viên da màu và sinh viên bản địa theo học ngành thiết kế trò chơi điện tử, USC đã mô tả Lawson là "một trong những người khai sinh ra trò chơi hiện đại".
Đó dường như cũng là cách Lawson nhìn nhận về bản thân.
"Bạn phải là một người không bị ràng buộc bởi các quy tắc mới có thể hoàn thành được công việc", Lawson khẳng định trong một bài phát biểu năm 2005. "Để khám phá những chân trời mới, bạn sẽ phải phá vỡ một số quy tắc".