Não Bò Sát, Não Thú và Não Người là gì? Bạn biết gì về thuyết 3 não được VTV nêu ra

Não ngoài (cortex brain)

Não ngoài hay còn gọi là Cortext, chủ yếu là tri thức.

Đây là phần não bộ chưa được hình thành cho đến khi con người đến 7 tuổi, cụ thể thì trước lúc lên 7, trẻ còn sẽ không có khả năng cảm thụ ghi nhớ và so sánh về khối lượng. Một ví dụ cụ thể đó là khi ta lấy 2 viên đất nặng hình cầu bằng nhau và hỏi rằng liệu chúng có thật bằng nhau hay không, thì lúc này trẻ con sẽ bảo là có. Sau đó chúng ta nặn 1 trong 2 viên đất thành hình con rắn và hỏi đứa trẻ một câu hỏi tương tự. Nếu là một đứa trẻ dưới 7 tuổi thì nó sẽ không thể hiểu được rằng viên đất chỉ thay đổi về hình dạng chứ không hề thay đổi về khỏi lượng.

Vậy não ngoài (cortex) có vai trò gì trong quá trình phát triển của con người? Chúng sẽ có vai trò giúp cho con người đưa ra những lựa chọn mang tính lý trí để xử lý những con số, sự kiểm chứng và trật tự (thứ mà những con người tự nhiên sinh ra không có).

Giờ chúng ta sẽ tìm hiểu sự liên hệ giữa ba não bộ thế nào nhé:

– Não bò sát (não trong) thì rất nhanh, và linh hoạt
– Não giữa (hệ limbic) là nghị lực, sinh lực, tình cảm (chúng ta biết rằng sẽ không có dấu ấn nào vào trong não nếu không có sự rung cảm, tình cảm)
– Não ngoài (cortex) là sự điều khiển, kiểm soát và kiềm chế.

Giờ quay lại với khái niệm ghi dấn ấn, một yếu tố cốt lõi trong quá trình hình thành và phát triển trí óc của chúng ta, một kết cấu văn hóa tinh thần mà con người có thể sử dụng lại trong cuộc sống của mình. Nó còn được gọi với cái tên là “Xa lộ tinh thần – mental highway” khi chúng được xây dựng nhằm tạo nên các kết nối trong não của con người trong suốt cuộc đời của họ.

Những trải nghiệm của trẻ em khi còn sơ sinh sẽ được ghi dấu ấn vào "não bò sát" vì nó là phần não duy nhất hoạt động của trẻ em, với những bản năng được lập sẵn ở bên trong. Chúng ta biết người sinh ra ta sẽ là mẹ, hay hơi ấm là thứ cần thiết để con người tồn tại, hoặc phải thở thì mới có thể sống được và đó chính là những bản năng cơ bản ở mức bò sát. Nếu như những điều này không được lập ra sẵn thì chúng ta sẽ ch.ế.t.

Não ngoài (cortex) là phần não mang lại cho chúng ta những chiều kích luận lý (rational) để giúp chúng ta có nhiều cơ hội sống sót và bảo tồn nòi giống hơn. Vấn đề là ở chỗ não ngoài đi quá xa trong việc điều khiển và kiểm soát não bò sát, chính vì thế chúng ta mất đi nhiều tính tự phát và bản năng. Khi có ai đó nói rằng “hãy cho tôi biết một lý do xác đáng tại sao tôi yêu bạn”. Liệu các bà mẹ có một lý do xác đáng để yêu con cái họ không? Không, họ chỉ đơn thuần yêu chúng và yêu chúng như vậy thôi. Điều này rất “bò sát”, và bạn không cần một lý do nào cả.

Khi não bò sát lấn át não ngoài (cortex), bò sát luôn luôn thắng. Thực tế và các con số không có ý nghĩa gì ở đây hết. Nếu bạn không có chiều kích bò sát, bạn không bao giờ chiến thắng. Hiểu được chiều kích bò sát trong hoạt động của não bộ là cực kỳ cần thiết.

Mọi chiến lược truyền thông, các thông điệp truyền thông đều phải có đủ các khía cạnh bò sát, thú (limbic) và người ( cortex) trong đó.

Não giữa (Hệ Limbic) (Não Thú)

Phần não thứ 2 của con người, hay còn gọi là não giữa hay hệ limbic. Limbic là hệ não tình cảm và nó có nhiều chiều kích mà chúng ta khó có thể hiểu được. Theo như văn hóa Mỹ thì đàn ông thường gặp nhiều khó khăn hơn trong tình cảm so với phụ nữa và theo nhiều cách thì sẽ có tính chất nam và tính chất nữ trong cách tiếp cận về tình cảm. Vậy phần não này là gì?

Tính cảm là một thứ không bao giờ đơn giản và nó thường xuất hiện với nhiều mâu thuẫn. Đối với vợ chồng, bạn bè hay tất cả mọi người thì chiều kích tình cảm luôn luôn phức tạp. Dù vậy thì tình cảm cũng có một logic riêng của nó và được gọi là "logic tình cảm". Như một sự cám dỗ khi mà một người sẽ bị dẫn dẵn theo những lối mòn riêng theo một trật tự nhất định. Trật tự này sẽ thay đổi phụ thuộc vào các phông văn hóa khác nhau và điều hấp dẫn ở đây đó là những điều này sẽ được ghi dấu ấn lên não của chúng ta

Nếu chúng ta trở lại với Não bò sát – là phần não mà khi chúng ta sinh ra đã có – đó là phần não mà từ đó não giữa (limbic) thu nhận thông tin mà hình thành nên. Chỉ đơn giản là mối quan hệ với người mẹ mà nó tạo ra hình hài. Do mối quan hệ này với người mẹ, chiều kích tình cảm này mang nặng nữ tính. Trong hầu hết các phông văn hóa, người cha được coi như bên ngoài, tìm kiếm thức ăn và chu cấp cho gia đình. Trong khi đó người mẹ là để nuôi dưỡng bào thai và đứa con.

Trở lại với môn sinh học, tất cả chúng ta đều có một điểm chung, đó là chúng ta đều từ một người phụ nữ nào đó mà ra. Cảm nhận đầu tiên của chúng ta về “bên trong’ chính là bên trong một người phụ nữ. Sau đó chúng ta vẫn sẽ bám riết vào người mẹ, sau đó người mẹ ôm ấp bế nựng, chúng ta có thể bò ra xa mẹ một chút nhưng rồi lại quay lại để được cho bú, như vậy nó như là chúng ta ở bên trong một vòng tròn, chúng ta có đi ra khỏi cái vòng đó nhưng sẽ cố quay lại tiếp xúc với nó. Qua đó chúng ta có được hơi ấm tình yêu, sự đùm bọc che chở, đó là cái nhất thiết phải có của mỗi con người chúng ta. Thật hiếm khi ai đó có trải nghiệm tương tự như vậy với người cha. Người cha thì luôn ở đâu đó bên ngoài, làm việc gì đó thôi. Chính vì vậy, tại sao cái não tình cảm này lại có tính nữ rất mạnh.

Não bò sát (The Reptilian Brain)

Phần quan trọng nhất của não bộ đó chính là não bò sát, vì sao nó lại có cái tên như thế?

Đầu tiên trông nó như một loài bò sát, bởi ngay từ khi bào thai hình thành, trước khi máu thịt xuất hiện thì nó đã có tính chất như một con rắn.

Nguyên dó tiếp theo đó là nó cũng có nhiều điểm chung giống như loài bò sát. Nếu như thuyết tiến hóa của Darwin là đúng thì mọi con người cũng có một thời kì từng là bò sát và nhờ vào sự tiến hóa đó thì chúng ta mới có trở thành con người như hiện nay. Chúng ta khi sinh ra đã có não bò sát và nó được hình thành như một bộ phận kế thừa, có tính bẩm sinh.

Do chúng ta có một bộ phận não là của bò sát, chúng ta được lập trình cho hai việc chính sau:

Tồn tại và Sinh sản

Hai yếu tố này vô cùng quan trọng và là yếu tố căn bản để hiểu sự sinh tồn của loài. Nếu chúng ta không thể tồn tại và sinh sản, loài sẽ bị tuyệt diệt.

Vậy sinh sản có nghĩa là gì? Nó có nghĩa là, một cách bản năng, chúng ta đã biết phải làm gì. Từ “bản năng” chính là chìa khóa ở đây. Có trí khôn của loài bò sát và đó chính là một chương trình được lập sẵn để chúng ta tồn tại. Chúng ta biết phải làm gì, chúng ta biết ưu tiên cái gì. Yếu tố thứ hai ở đây là Sinh sản. Nghe có vẻ ngạc nhiên nhưng trên thực tế, sắc đẹp lại chính là thuộc về chiều kích rất bò sát.

Hãy để tôi giải thích: Đẹp có nghĩa là bộ gien của tôi, kết hợp với bộ gien của ai đó khác giới, có cơ hội tốt hơn để sinh tồn, để tôi bảo tồn được giống nòi. Nếu tôi sống ở một địa hạt toàn người Eskimo, một người phụ nữ đẹp phải là người béo tròn, quá cân và rất khỏe. Tại sao vậy? Bởi vì cô ấy sẽ có cơ hội sống sót tốt hơn những người khác trong môi trường mùa đông lạnh giá và điều kiện sống khắc nghiệt. Vì vậy, nếu tôi kết hợp bộ gien của mình với cô ta, con cái sinh ra sẽ có cơ hội sống sót nhiều hơn. Khái niệm về vẻ đẹp ở đây có thể hiểu được đứng từ khía cạnh não bò sát. Một cách vô thức, chúng ta được lập trình để bị hấp dẫn bởi những người cho phép bộ gien của chúng ta sống sót với khả năng cao nhất.

Theo Archetype Discovery Worldwide