Giải mã những khái niệm siêu hack não trong Tenet - Những kiến thức cần biết trước khi xem phim

Tenet là câu chuyện nói về một điệp viên CIA tự xưng The Protagonist (tạm dịch: Nhân vật chính) đang trong quá trình điều tra nhằm ngăn chặn âm mưu hủy diệt thế giới của ông trùm buôn bán vũ khí người Nga Andrei Sator. Trong phim, khái niệm “nghịch đảo thời gian” đã được giới thiệu khi các nhân vật có thể tua ngược dòng thời gian nhờ một công nghệ từ tương lai và kèm với đó là hàng loạt thuật ngữ lạ khác, khiến người xem không khỏi bối rối.

1. Tenet và khối vuông Rotas

"TENET" trong ngôn ngữ Latin có nghĩa là “giữ”, được dùng để chỉ “một niềm tin, nguyên tắc của một tôn giáo” trong tiếng Anh. Còn trong bộ phim của Christopher Nolan, Tenet là tên tổ chức đã trang bị cho The Protagonist công nghệ đảo nghịch thời gian. Từ này xuất hiện trên một tảng đá cổ xưa có tên gọi Rotas Square (hay Sator Square) được các nhà khoa học tìm thấy tại nhiều di chỉ khảo cổ tại châu Âu, gồm năm từ thuộc nhóm palindrome (các từ có cấu trúc đối xứng, không thay đổi khi lật ngược hay xuôi), nhìn chung khá độc đáo.

Cụm từ hoàn chỉnh trên Rotas Square là “SATOR AREPO TENET OPERA ROTAS”, tạm dịch thành: "Người làm vườn APEROVgiữ hoạt động của bánh xe". Đây là một câu nói bí ẩn, chứa đựng nhiều tầng nghĩa và thông điệp. Nhiều giả thuyết cho rằng các từ trên phiến đá ẩn chứa sức mạnh siêu nhiên hoặc câu trả lời cho nguồn gốc của Thiên Chúa giáo, riêng từ APERO  không rõ nghĩa, thường được giữ nguyên trong các bản dịch. Bốn từ còn lại được xác nhận thuộc nhánh ngôn ngữ Latin.

Ngoài "TENET" thì bốn từ còn lại cũng xuất hiện trong bộ phim và không quá khó để nhận ra điều này. Nếu áp trục đối xứng vào các từ còn lại trên khốt vuông Rotas, bạn sẽ nhận ra chúng đều có sự đối xứng hoàn hảo chứ không riêng gì "Tenet". Đây là điểm vô cùng độc đáo cả về hình thức lẫn nội dung của chi tiết trong phim. Một chi tiết không lớn, nhưng cũng không nhỏ lại góp phần quan trọng chi phổi một chỉnh thể lớn.

"SATOR" - ký tự ở hàng thứ nhất tính từ trên xuống dưới và cột thứ nhất, từ trái sang phải là họ của kẻ phản diện Andrei Sator. Nghịch đảo của 4 ký tự này là ROTAS - xuất hiện ở hàng thứ nhất tính từ dưới lên trên và cột thứ nhất, từ phải sang trái, tên công ty an ninh canh giữ bức tranh ở Oslo, Na Uy.

Ở dòng thứ hai, cột thứ hai, AREPO là tên người thợ làm giả bức tranh Sator dùng để khống chế vợ mình. Các ký tự nghịch đảo ghép lại thành OPERA là nhà hát trong cảnh mở đầu phim. 

Một điều thú vị khác được tờ Esquire chia sẻ là TENET có nghĩa 10 phút (Ten minute), thời lượng của trận chiến quyết định cuối phim. Giả thuyết này được đặt ra bởi những khán giả đã xem phim. Hoặc TENET cũng có nghĩa là họ của George Tenet, giám đốc CIA trong giai đoạn xảy ra vụ khủng bố 11/9/2001. Chi tiết này khiến nhiều khán giả đặt giả thuyết phim lấy cảm hứng từ sự kiện trên.

2. Định luật entropy

Theo đạo diễn Tenet thì định luật entropy là định luật thứ hai của Nhiệt động lực học. Đây là tiền đề căn bản để xây dựng khái niệm "nghịch đảo thời gian" trong phim. Nói một cách dễ hiểu, entropy là sự thoát nhiệt năng hỗn loạn. Ví dụ nước đã sẽ tan khi ở môi trường có nhiệt độ thấp hơn và rong một hệ thống kín, sự thoát nhiệt này luôn tăng mà không bao giờ giảm. Hay là chỗ nước đã tan không thể tự trở lại thành dạng rắn, trừ khi có sự tiếp xúc hoặc thay đổi từ bên ngoài.

Định luật này được sử dụng phổ biến trong các lĩnh vực Vật Lý, Hóa Học và Triết Học. Không ít các nhà khoa họcm các bậc thầy nghiên cứu áp dụng định luật này để xây dựng giả thuyết “mũi tên thời gian”, nhìn thời gian giống một đường thẳng và luôn đi về phía trước. Vì entropy không thể giảm, giả thuyết này cho rằng chúng ta không thể đi ngược mũi tên đó, trở về quá khứ.

Tuy nhiên điều này lại không hoàn toàn đúng. Entrophy có xu hướng giảm ở một số chất đặc biệt và chính điều này khiến nhiều người tin rằng định luật entrophy vẫn tồn tại kẽ hở và không mang tính tuyệt đối. Sai số này dù rất nhỏ nhưng đó lại là điều mà bộ phim của Nolan dựa vào để khai thác công nghệ để đảo ngược quy luật entropy và việc đi ngược mũi tên thời gian.

Các nhân vật trong phim cũng giải thích việc nghịch đảo khác với du hành thời gian, đây là hai khái niệm dễ nhầm lẫn khi xem phim. Khi du hành, người ta thường có thể chọn điểm đến cụ thể hoặc ngẫu nhiên. Ở lý thuyết đảo nghịch, nhân vật muốn trở về quá khứ phải đi ngược mũi tên thời gian quãng thời gian tương tự. Ví dụ, nhân vật chính cứu Kat (Elizabeth Debicki) bằng cách đưa cô đi ngược một tuần để vết thương tự phục hồi.  

3. Phương thức liên lạc của quá khứ - tương lai 

Nhân vật Priya từng nói rằng luôn có cách để liên lạc với tương lai email, tin nhắn, thẻ tín dụng,… Thông tin được lưu trữ qua các phương tiện đó và người ở tương lai sẽ tiếp nhận nó. Đó cũng là cách nhân vật chính cứu được Kat trước khi cô bị Priya thủ tiêu. 

Hoặc một ví dụ khác là nhân vật Sator. Khi ta chôn một món đồ dưới đất, nhiều năm sau nó vẫn ở đó và được người trong tương lai đào lên, tiếp nhận thông điệp. Bằng công nghệ nghịch đảo, người ở tương lai đã gửi thông điệp cho Sator vào “đúng thời điểm” khi gã đang lao động ở mỏ plutonium, để rồi vô tình trở thành một phần của chiến dịch hủy diệt nhân loại. 

4. Chiến thuật Gọng kìm thời gian - “Temporal Pincer Movement” 

Temporal Pincer Movement là tên gọi chiến thuật của tổ chức Tenet trong trận đánh quyết định của phim, lấy cảm hứng từ chiến thuật gọng kìm, thường sử dụng trong quân đội và thể thao. Tuy nhiên, thay vì sử dụng hai đội quân đánh úp theo hai hướng, đội quân Tenet chia làm hai nửa để chiến đấu theo hai chiều của mũi tên thời gian. 

Đội xanh sẽ đi ngược thời gian, để biết trước những gì sẽ xảy ra. Đội đỏ, chiến đấu theo dòng thời gian bình thường, tiếp nhận các thông tin này để tránh những thương vong không cần thiết hay nói cách khác là biết trước tương lai.

Bản thân bộ phim đã là một “gọng kìm thời gian” do nhân vật chính (ở tương lai) sắp đặt. Nhân vật Neil chốt đầu tương lai, ngược dòng từ tương lai nghịch đảo về hiện tại. Còn nhân vật chính xuôi dòng thời gian.

Phim đang chiếu tại tất cả các cụm rạp trên toàn quốc.