Trái đất có thể "chứa" được bao nhiêu người?

Quân Kít

Hầu hết các chuyên gia cho rằng hành tinh Trái đất có thể hỗ trợ khoảng 10 tỷ người và khi dân số của chúng ta đạt đến con số đó, nó sẽ bắt đầu giảm.

Có gần 8 tỷ người sống trên Trái đất ngày nay, nhưng hành tinh của chúng ta không phải lúc nào cũng đông đúc như vậy.

Khoảng 300.000 năm trước, khi người Homo sapiens còn được gọi là người tinh khôn lần đầu tiên xuất hiện, tổng dân số của loài người rất nhỏ, từ 100 đến 10.000 người. Theo Joel E. Cohen, người đứng đầu Phòng thí nghiệm Dân số tại Đại học Rockefeller và Đại học Columbia ở Thành phố New York, phải mất khoảng 35.000 năm để dân số nhân loại tăng gấp đôi. Sau khi phát minh ra nông nghiệp từ 15.000 đến 10.000 năm trước, khi có từ 1 triệu đến 10 triệu cá thể trên Trái đất, phải mất 1.500 năm để dân số loài người tăng gấp đôi. Đến thế kỷ 16, thời gian cần thiết để dân số tăng gấp đôi giảm xuống còn 300 năm. Và đến đầu thế kỷ 19, thời gian chỉ mất khoảng 130 năm.

Xem thêm: Bí ẩn về "Bộ dụng cụ giết ma cà rồng" được bán đấu giá với mức giá 15.600 USD

Từ năm 1930 đến năm 1974, dân số Trái đất đã tăng gấp đôi một lần nữa, chỉ trong 44 năm. Nhưng liệu dân số loài người có tiếp tục tăng với tốc độ này không? Và có giới hạn nào cho số lượng con người mà Trái Đất có thể chứa?

Năm 1679, Antoni van Leeuwenhoek, một nhà khoa học và là người phát minh ra kính hiển vi, đã tiên đoán rằng Trái đất có thể "gánh" 13,4 tỷ người. Nhưng theo  Cohen tính toán rằng Hà Lan chiếm 1 phần trong 13.400 đất có thể sinh sống của Trái đất, và do đó nhân dân số 1 triệu người của Hà Lan với 13.400. Hơn 40 năm nghiên cứu, Cohen đã thu thập được 65 ước tính, từ 1 tỷ đến hơn 1 nghìn tỷ người. Cohen cho biết:

“Sự phân tán trong ước tính về số người mà Trái đất có thể hỗ trợ tăng lên theo thời gian,” 

Các kỹ sư ban đầu sử dụng thuật ngữ "khả năng chuyên chở" để mô tả lượng hàng hóa mà một con tàu có thể chứa. Vào thế kỷ 19, các nhà quản lý động vật hoang dã sau đó đã sử dụng thuật ngữ này trong quản lý đàn, trước khi các nhà khoa học sau đó áp dụng thuật ngữ này vào sinh thái học để mô tả quần thể tối đa của một loài mà một môi trường sống nhất định có thể hỗ trợ. 

Trong một môi trường sống, một quần thể sẽ vẫn ổn định nếu tỷ lệ sinh và tử bằng nhau, Cohen nói. Nhưng những thay đổi về môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm hoặc bệnh tật, có thể làm tăng hoặc giảm khả năng "chứa" của môi trường sống. Như Cohen đã giải thích, khi nói đến dân số con người, "khả năng chứa phụ thuộc vào cả những ràng buộc tự nhiên và sự lựa chọn của con người." Ví dụ, những hạn chế về tự nhiên bao gồm sự khan hiếm lương thực và môi trường khắc nghiệt. Các lựa chọn của con người bao gồm các tương tác giữa kinh tế và văn hóa, chẳng hạn như cách chúng ta sản xuất và tiêu dùng hàng hóa, cũng như tỷ lệ sinh, tuổi thọ trung bình và di cư.

Xem thêm: Tổng hợp những con robot đáng sợ nhất lịch sử nhân loại (Phần 1)

"Tương lai của dân số thế giới được thúc đẩy bởi sự kết hợp giữa sinh tồn và sinh sản", Patrick Gerland tại Bộ phận Dân số Liên hợp quốc (LHQ) ở thành phố New York. 

"Nếu bạn có tỷ lệ hai con trên một cặp vợ chồng, thì bạn có thể tiếp tục duy trì quy mô dân số ổn định hơn hoặc ít hơn. Khi bạn đạt đến một con số nhỏ hơn hai, từ thế hệ này sang thế hệ khác, dân số của bạn sẽ giảm dần, hoặc suy giảm. Nếu bạn ở trên mức đó và phần lớn mọi người sống sót, thì dân số của bạn sẽ tăng lên. " 

Nhiều quốc gia khó khăn trên thế giới có tỷ lệ sinh cao và quy mô gia đình lớn, nhưng tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh cũng cao và tuổi thọ ngắn hơn. Tuy nhiên, Gerland chia sẻ:

"Ngày càng nhiều quốc gia, một khi họ đạt đến một giai đoạn phát triển văn hóa kinh tế xã hội nhất định, trung bình mỗi gia đình sẽ có 2 con hoặc ít hơn."

Điều này có nghĩa là những tác động chăm sóc sức khỏe làm tăng tuổi thọ, cho thấy sự gia tăng dân số, điều này có xu hướng xảy ra ở các quốc gia có tỷ lệ sinh giảm.

Tăng trưởng dân số toàn cầu đạt đỉnh vào những năm 1960 và đã chậm lại kể từ đó. Năm 1950, tỷ lệ sinh trung bình là 5,05 trẻ em trên một phụ nữ, theo Ban Dân số Liên hợp quốc. Vào năm 2020, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 2,44 trẻ em trên một phụ nữ. Gerland giải thích: 

"Số người mà Trái đất có thể hỗ trợ không phải là một con số cố định. Cách con người sản xuất và tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên ảnh hưởng đến cách môi trường của chúng ta có thể duy trì các quần thể trong tương lai."

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia phát hiện ra rằng nếu dân số Hoa Kỳ chuyển sang chế độ ăn chay, đất đai được sử dụng để trồng cây cho con người thay vì làm thức ăn chăn nuôi để sản xuất thịt sẽ nuôi sống thêm 350 triệu người Mỹ. 

Xem thêm: Nghiên cứu "thần dược" mới giúp con người sống đến 200 tuổi khi loại bỏ tế bào zombie

Theo Max Roser, Giám đốc Chương trình Oxford Martin về Phát triển Toàn cầu tại các quốc gia có thu nhập cao, các quốc gia có thu nhập cao, nơi phụ nữ được tiếp cận nhiều hơn với giáo dục và kế hoạch hóa gia đình, có xu hướng có tỷ lệ sinh thấp hơn và quy mô gia đình nhỏ hơn so với các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp. 

Nói cách khác, có thể có giới hạn trên về số lượng con người mà Trái đất chứa được, nhưng chúng ta không biết chính xác con số đó là bao nhiêu. Nó thay đổi dựa trên cách chúng ta sản xuất, tiêu thụ và quản lý tài nguyên của mình. 
 

Bài cùng chuyên mục