Game Sandbox là gì và những điều thú vị xung quanh thể loại game đầy sáng tạo này

Những tựa game Sandbox hiện vẫn còn là một khái niệm khá xa lạ đối với không ít người dùng mạng, cũng bởi vì thế mà nhiều người dù từng tham gia vào những trò chơi Sandbox từ trước nhưng có lẽ họ vẫn không thể nhận ra được thể loại game này.

Trong bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng khám phá kỹ hơn về game Sandbox và những điều thú vị xung quanh thể loại game này nhé.

Game Sandbox là gì?

Game Sandbox là một thể loại game với yếu tố sáng tạo để người chơi có được những trải nghiệm đặc biệt khi hoàn thành một nhiệm vụ nào đó, hoặc đối khi người chơi chơi game nhưng lại không hề có một mục tiêu cụ thể nào cả. Cũng bởi vì điều này nên những trò chơi Sandbox thường kết hợp với yếu tố thế giới mở để tăng tính sáng tạo của người chơi, cho phép game thủ có thể di chuyển tự do và phát triển thế giới của trò chơi theo ý của mình.

Khởi đầu của những trò chơi Sandbox có thể kể đến những trò chơi chiến đấu và cho phép người chơi dịch chuyển trong không gian, điển hình là Elite (1984). Trong thời hiện tại thì những trò chơi Sandbox cũng được cải tiến hơn, hệ thống của game được xây dựng một cách chi tiết nhất cùng tình năng tương tác xã hội được thêm vào để chia sẻ những nội dung trên game trên không gian Internet.

Nguồn gốc của thuật ngữ Game Sandbox

Thuật ngữ Sandbox (hay hộp cát) bắt nguồn từ hộp cát thật ở ngoài đời cho phép trẻ con có thể tạo ra bất cứ thì gì mà chúng muốn ở trong đó. Khi bước sang quan điểm về trò chơi điện tử thì Sandbox sẽ là một thể loại trò chơi kết hợp với những yếu tố thiết kế của hệ thống, cũng vì thế mà những trò chơi này thường có thể được tải về hoàn toàn miễn phí. Sandbox vừa có thể được xem là một trò chơi mà cũng là một chế độ chơi.

Kết quả thì Sandbox vẫn chú trọng lối chơi tự do phát triển và không bị bó buộc bởi bất kì quy tắc nào cả. Sandbox cũng được xem là một hướng phát triển trò chơi, khi mà các tính năng của nó được thêm vào một cách tối thiểu nhất, đồng thời hệ thống cũng để cho người chơi có thể trải nghiệm từ chút một trong game. 

Thuật ngữ về Sandbox được sử dụng trong làng game khá thường xuyên nhưng lại không có một định nghĩa cụ thể dẫn đến việc nhiều game thủ hiểu nhầm về thể loại game này.

Trong thiết kế trò chơi thì Sandbox là một thuật ngữ ẩn dụ, khi mà "hộp cát" sẽ được hiểu theo nghĩa bóng, khi mà môi trường trong game sẽ được xây dựng theo hướng để cho người chơi tự do khám phá thế giới trong game dù vẫn có một số ràng buộc về môi trường.

Sự nhầm lẫn giữa Sandbox và game thế giới mở

Khi nói đến Sandbox thì nhiều người sẽ có những nhầm lẫn với cơ chế của những tựa game thế giới mơ. Những trò chơi thế giới mở đơn giản là một thể loại game nơi mà người chơi trong thế giới ảo không bị hạn chế về việc di chuyển. Nhưng đối với với những tựa game Sandbox thì game thủ có thể tác động vào tạo ra bất kì thứ gì trong thế giới game, hay nói một cách khác thì trong game Sandbox, bạn chính là một vị thần tạo ra mọi thứ trong trò chơi của mình.

Lối chơi

Những trò chơi Sandbox cũng có những cơ chế và cấu trúc trò chơi khác nhau, bao gồm việc thêm vào thế giới mở, lối kể chuyển phi tuyết tính, những nhân vật trong game được tự động hóa....Sự tự do trong game Sandbox cũng từng khiến cho nhiều game thủ bối rối, khi mà nhừng nhà làm game tạo ra game Sandbox để kiểm soát người chơi nhưng lại không đưa ra bất kì ràng buộc nào hết.

Thứ thu hút game thủ trong những trò chơi Sandbox đó chính là sự sáng tạo, khi mà người chơi được tự do trong những hoạt động trong game chính là thứ tạo nên sự nổi bật của những trò chơi này. Mỗi thế giới của một người chơi sẽ là nơi để họ thể hiện sự sáng tạo cá nhân và không có một thế giới nào là giống thế giới nào cả.

Đối với thể loại game Sandbox thì những hướng dẫn đầu game là rất quan trọng và các nhà phát hành game rất chú trọng vào việc hướng dẫn người chơi. Tốc độ của trò chơi cũng không quá nhanh bởi nó thường được điều chỉnh theo thời gian thực, hoặc mọi thứ diễn ra trong game ở một thời gian quá ngắn. Mục tiêu chủ yếu của game Sandbox đó là hướng dẫn người chơi để có thể tạo ra những thứ mới lạ trong game mà thôi.

Những trải nghiệm trong game Sandbox đôi khi lại tương phản với mục tiêu ban đầu mà trò chơi đề ra, bởi thiết kế của trò chơi đó là giảm thiểu đi tính quan trọng của các mục tiêu trong game, thay vì cố gắng chiến thắng một thứ gì đó thì điều mà người chơi cần làm trong "hộp cát" của mình đó là tối ưu hóa những tùy chọn, tình năng trong game.

Lịch sử phát triển của game Sandbox

Trước năm 2000 thì những trò chơi Sandbox thường được thương mai hóa với 2 thể loại, trò chơi giao dịch và chiến đấu trong không gian. Ở thời điểm này thì Elite (1984) được xem là trò chơi tiên phong cho thể loại game Sandbox, người chơi sẽ hóa thân thành một phi công du hành vũ trụ và đến với một thiên hà được tạo ra một cách ngẫu nhiên. Người chơi cũng sẽ phải tham gia chiến đấu chống lại kẻ thù và giao dịch tài nguyên với những người chơi thuộc những hành tình khác. 

Đây cũng là một trong những tựa game đầu tiên sử dụng mô hình chiến đấu 3D mô phỏng thông qua wireframe graphics và Elite cũng đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tựa game khác được ra mắt, bao gồm The Seven Cities of Gold (1984), Sid Meier's Pirates! (1987), Star Control (1990) và Freelancer (2003).

Đầu thế kỷ 21 đã có sự xuất hiện của 2 trò chơi chuẩn Sandbox được ra mắt, giúp cho thế giới định nghĩa lại khái niệm của thể loại game này, đó chính là The Sims và Grand Theft Auto III.

The Sims (2000) là một trò chơi mô phỏng cuộc sống, cho phép người chơi xây dựng một ngôi nhà của riêng mình và thực hiện những hoạt động, sinh hoạt hằng ngày. Đây cũng là một trò chơi thuộc dàn tự do nhưng vẫn thêm vào một số mục tiêu tối thiểu để hướng dẫn người chơi cách vận hành của game, đồng thời khuyến khích sự tiến bộ của mỗi game thủ.

Grand Theft Auto III (2001) lại là một trò chơi hành động khi người chơi sẽ hóa thân thành một tên xã hội đen sống trong một thành phố lớn, phải thực hiện các nhiệm vụ khác nhau để phục vụ cho các tên trùm xuyên suốt trò chơi. Trò chơi này cũng là sản phẩm đầu tiên của Series GTA thế giới mở lối bối cảnh thế giới ba chiều, có góc nhìn từ trên nhìn xuống và đây cũng là tựa game đầu tiên cho phép sử dụng những công cụ vật ly sđể tương tác với các đối tượng thuộc thế giới trong game.

Chính sự tương tác của hệ thống vật lý trong trò chơi đã tạo điều kiện để game thủ có thể hóa thân thành một xã hội đen thực thụ, thực hiện những hành động phá hoại ngay trong thế giới game.

Định nghĩa của một trò chơi Sandbox lại được thay đổi với sự ra đời của Minecraft, được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2009 và phiên bản chính thức được ra mắt vào năm 2001. Trên thực tế thì Minecraft là một trò chơi sinh tồn dựa trên voxel, nơi mà game thủ có thể thu thập tài nguyên, xây dựng một căn cứ cho riêng mình và bảo vệ bản thân khỏi những sinh vật nguy hiểm

Trong Minecraft không hề có bất kì giới hạn nào cho sự sáng tạo của game thủ, với lượng tài nguyên dồi dào có thể thu nhặt được mỗi ngày thì người chơi có thể xây dựng bất cứ thứ gì mà họ muốn. Thậm chí Minecraft còn từng được so sanh với việc xây Lego kỹ thuật số

Thành công lớn của Minecraft là không thể bàn cãi khi mà trò chơi này đã bán được hơn 180 triệu bản vào tháng 5 năm 2019 và trở thành trò chơi trên máy tính bán chạy nhất mọi thời đại.

Những tranh cãi xung quanh những trò chơi Sandbox

Từng có những tranh cãi cho rằng những trò chơi Sandbox không cung cấp đủ những mục tiêu để game thủ có thể thỏa mãn. Hầu hết những người lên tiếng chỉ trích Sandbox đều cho rằng những niềm vui trong những trò chơi này là không nhiều, mọi thứ gần như được tự động hóa. Ngoài ra những tùy chọn trong game để phản ứng với thế giới Sandbox là điều cần thiết bởi một thế giới càng phức tạp thì Sandbox mới thật sự thú vị.

Những nhà phê bình cũng chỉ ra ngừ những nhiệm vụ được lặp đi lặp lại trong trò chơi sẽ khiến cho người chơi không thể thưởng thức hết được những điều thú vị trong sandbox

Những ứng dụng của game Sandbox trong giáo dục

Tại nhiều quốc gi thì những trò chơi Sandbox đã được đưa vào sử dụng trong giáo dục và đây được xem là một phương hướng để cho các học sinh có thể nghiên cứu, tăng cường khả năng tư duy và phản biện của mình.

Một phần nguyên do khiến cho Minecraft được định giá 2,5 tỷ USD là bởi những ứng dụng của nó trong giáo dục, khoa học, kỹ thuật và toán học.  Microsoft sau đó đã cải tiến phiên bản MinecraftEDU của trò chơi thành Minecraft: Education Edition và cung cấp cho giáo viên và học sinh để giáo viên theo dõi và hỗ trợ học sinh một cách tốt nhất. Đồng thời cho phép học sinh tự do sáng tạo một số giáo án do Microsoft phát triển và tham gia học tập ngay trên ứng dụng này.